Wederzijds respect in je klas: hoe kweek je dat?

Wat is voor jou het geheim van goed klasmanagement?

Waarom klikte het niet met die klas?

‘Ik ben het beu’, heb ik toen gezegd. Waarop hij me ‘fuck you’ toeriep. En dan floepte ik het eruit: ‘Nee, fuck you. Jij gaat eruit’. Dat had ik niet mogen zeggen. Nooit. Ik had de klas even moeten laten zitten en hem apart nemen. Nu had ik ambras gemaakt. En dan scharen anderen zich achter hem, terwijl ze dat anders niet hadden gedaan. Ineens was ik de slechterik. Dat was me al heel lang niet meer overkomen.”

© Jens Mollenvanger

Hoe trek je zo’n scheve situatie weer recht?

“Je vindt vaak wel iets om persoonlijke, positieve aandacht te schenken aan een leerling. 1001 dingen. Als ik weet dat iemand zaalvoetbal speelt, dan vraag ik naar zijn uitslagen. Of bij een verjaardag: binnenkomen in je klas en de jarige meteen proficiat wensen. Positieve aandacht zit in kleine dingen. Maar de leerlingen voelen wel ‘ah, die is geïnteresseerd in ons’. Elk schooljaar zijn er 10 of 15 momenten waarop je iets persoonlijks hebt met leerling X of Y, zonder de vriend uit te hangen.”

Pak je een ‘moeilijke’ klas anders aan dan toen je als leraar begon?

Ik ben heel fier over hoe wij als school omgaan met onze leerlingen. Vooral het ‘menselijke’ is wat leerlingen waarderen aan onze aanpak. En ja, jongeren zijn nu mondiger dan vroeger. Maar je mag je daar niet door laten meeslepen en rustig blijven. Meestal lukt me dat.”

Je bent vooral ‘menselijk’ als je voor de klas staat. Wat bedoel je daarmee?

“Aan stagiairs geef ik de raad altijd zichzelf te zijn, te zoeken naar iets in zichzelf dat voor een klas interessant is. Dat is niet simpel, maar als ze het vinden, lukt het in de klas soms beter dan je streng opstellen terwijl je dat van nature niet bent. Regels zijn nodig, maar soms moet je ze durven rekken om je doel te bereiken. Al is dat advies waardeloos voor mensen die anders in elkaar zitten, en dat is ook prima.”

“Lesgeven is, net als het leven, een natuurlijk proces. Je begaat jeugdzonden en rijpt langzaam maar zeker. En je wordt milder. Als een leerling een opdracht weigerde te maken, stoorde ik me daaraan. Vroeger was dat een nul, next. Nu misschien nog altijd een nul, maar ik wil vooral uitvissen waaróm hij die niet heeft willen of kunnen maken.”

“Wij hebben veel leerlingen die behoefte hebben aan iemand die hun richting geeft. Een school die wat duwt. Ze moeten een gevoel van eigenwaarde terugkrijgen. Te vaak horen leerlingen: ‘Jij deugt niet’. Terwijl ik op school eigenlijk wel wat aflach met die gasten. Je moet als leraar kennis overdragen, maar dat mag best in een plezante sfeer gebeuren. En in het allerbeste geval ben je niet met die regels bezig. Dan passen leerlingen die zelf toe.”