Storytelling: 10 technieken voor in je les

1. Ontmoet je leerling

“Les goed voorbereid, maar je voelt dat je ze staat af te ratelen? Je ontmoet je leerlingen niet? Denk na: hoe maak je ze zo nieuwsgierig dat ze absoluut willen volgen? Begin met: ‘Na de les weet je hoe een vrachtwagenbedrijf via een wiskundige formule 3 miljoen winst maakte.’ Als je de les vals samenzweerderig start met ‘Mannen, ik weet het, standaarddeviatie, droge les, maar we moeten erdoor’, dan ben je ze op voorhand al kwijt.”

2. Start met de opmaat

“Met de opmaat, een theatertechniek, maak je aan de leerlingen met een krachtig signaal duidelijk dat de les begint, zonder dat je ze al écht start. Je kijkt bijvoorbeeld nog eens in de gang of er nog laatkomers zijn. Daarna sluit je de deur. Heb je ze nog niet mee? Ga nog een keer naar de gang en doe die deur opnieuw dicht.”

3. Gebruik de koningspositie

“Ga op de koningspositie staan, da’s toneeltaal voor centraal vooraan in de klas. Zet 3 stappen vooruit. Meestal valt iedereen stil. Als dat nog niet werkt, maak je met je hand een gebaar voor je gezichtsveld. Zo trek je nogmaals hun aandacht.”

4. Ga door de vierde wand

“De voorkant van je podium, tussen jou en je leerlingen, dat is de vierde wand. Op het toneel kom je daar niet door. In een klaslokaal moet je voortdurend door die vierde wand heen. Stap je klas in en bouw aan een relatie met je leerlingen. Stel ze vragen: ‘Snap je het? Vind je het mooi? Heb je een suggestie?’”

5. Plaats ruimtelijke ankers

“Beweeg in je lokaal, zo breng je intonatie en melodie in je verhaal en bied je je leerlingen ruimtelijke ankers. Als je in het centrum gaat staan, ben je de leraar. Voor een anekdote of een grapje ga aan de zijkant staan. Vergelijk je 2 theorieën? Voor Einsteins theorie ga je links in de klas staan. Dan stap je naar de lerarenpositie centraal voor de klas en vraag je of het duidelijk was. Ja? Ga naar de rechterkant en breng Bohrs inzichten.”

6. Druk op pauze

“Geef je leerlingen wat tijd om je uitleg te verwerken. Jij bent de verteller en kent het verhaal. De leerlingen horen het voor het eerst. Laat een stilte vallen. Je kan die ook inzetten met een stelling of een vraag: ‘Nu je erover nadenkt, ben je eens met Bohr of Einstein?’”

7. Maak gewone dingen ongewoon

“Blijf niet alleen bij het verhaal van de held stilstaan. Als je les geeft over de zwaartekracht en de vallende appel, focus dan niet alleen op die val. Maar spreek over de wetenschapper die de boom onderzoekt. Vertel het verhaal van de boom zelf, of van de aarde onder de boom. Of de worm die in de appel woont.”

8. Speel Christie vs. Columbo

“Hou je niet altijd aan de klassieke, chronologische vertelwijze. Speel ook met je bouwstenen. Wat vertel je meteen? Welke informatie laat je eerst weg? Maak er af en toe een ontdekkingsreis van. Wie zou het gedaan kunnen hebben? En geef pas op het einde de clou, zoals Agatha Christie deed. Of start je verhaal met de conclusie, zoals detective Columbo. Zo kunnen je leerlingen meedenken en -voelen.”

9. Vergroot het denkraam

“Je denkraam is jouw versie van de werkelijkheid. Als je het denkraam van je leerlingen kan vergroten, heb je impact. Zeg niet: ‘Je versie is fout’. Maar vraag: ‘Mag ik je denkraam groter maken met nieuwe invalshoeken?’ Schakel ook tussen perspectieven. Kan je je als leraar in de rol van leerling plaatsen? Door hun ogen krijg je een frisse blik op je leerstof. Of op die ene knoop die ze hebben met de theorie of een oefening.”

10. Check vooraf je bouwstenen

“Bedenk in je lesvoorbereiding hoe je je verhaal gaat vertellen. Zoals een script. Ga je van opmaat naar start, bouw je een spanningsboog? Wat is het conflict in je verhaal? Wat is je reisdoel en wat zijn de stappen die je met je leerlingen zal zetten? Door welk (nieuw) frame laat je ze kijken? Heb je op het einde van de les je cadeau klaar?”