En waarom word jij geen schooldirecteur?

© Katrijn Van Giel

Je bevroeg 127 leraren via een online vragenlijst en interviewden 42 leraren in basisscholen rond hun potentieel schoolleiderschap. Wat valt op?

“De grootste reden waarom leraren geen directeur willen zijn, is niet de negatieve beeldvorming, maar omdat ze hun klas niet kunnen achterlaten. Hun passie is werken voor en met kinderen. Een leraar zei: ‘Ah ja, directeur word ik als ik 55 ben, wanneer 8 uur per dag lesgeven aan kinderen te zwaar wordt. Ik pers er dan de laatste 10 jaar nog alles uit tot aan mijn pensioen, als directeur.’ Vreemde redenering, toch?”

“Andere struikelblokken zijn het papierwerk, de werkdruk en vele vergaderingen. Veel leraren missen de ambitie tout court en kijken op tegen de grote verantwoordelijkheid.”

“Ook de schoolcontext speelt een rol. Is de directeur goed bezig, dan schatten leraren hun eigen potentieel lager in. Hebben ze een directeur die veel kritiek krijgt? Dan stijgt hun zelfbeeld en schatten ze hun eigen capaciteiten hoger in. De zelfinschatting van leraren is kneedbaar en dynamisch. Dat biedt mogelijkheden als je leraren wil opleiden tot directeur.”

Wat vinden leraren belangrijke competenties voor een directeur?

Leraren geven ook aan dat ze eerst willen groeien als leraar voor ze denken aan een volgende stap in hun carrière. Een goede directeur moet volgens leraren niet alleen daadkrachtig zijn maar ook goed kunnen luisteren, sterk communiceren en organiseren. Bovendien moet hij empathie hebben én een eerlijke mens zijn.”

© Katrijn Van Giel

Hoe moeten scholen de aanwerving van directeurs aanpakken?

“Waarom geven we de directeur geen mandaat voor 4 of 6 jaar? In die tijd kan je je eigen project vormgeven en afbakenen, een beetje zoals onze ministers. Die beperking in tijd maakt het ook een minder grote sprong voor de rest van je carrière. Je weet: ik kan terug naar wat ik graag doe, voor de klas staan.

Het voordeel voor de school is dat er vernieuwing mogelijk is. En schoolontwikkeling krijgt meer ruimte. Een nadeel kan zijn dat je telkens weer iemand de tijd moet geven om opnieuw in te werken. Waarom is er geen inloopperiode? De leraar loopt dan stage bij een directeur, als tussenstap.”

“We zien ook wel evolutie en potentieel in het gedeeld leiderschap. Daarmee verhoog je het beleidsvoerend vermogen van scholen. Niet alleen de directeur moet goed communiceren, maar ook zijn leraren of secretariaatsmedewerkers. Samen verantwoordelijk voor het beleid. In zo’n school ontdek je wellicht meer welke leiderschapscompetenties je bezit.”

“Die aanwervingspistes zijn wel nog heel voorlopig. We onderzoeken dat aspect dieper in een volgende fase.”

Hannelore De Greve, Roel Thyssen en Kim Bellens van de Karel De Grote Hogeschool Antwerpen zetten hun onderzoek verder en kijken met welke acties meer leraren basisonderwijs zichzelf als potentieel schooldirecteur zien.