Zo doen zij het
Wanneer je kleuters de thema’s kiezen
Leraar Corine zwierde haar perfect voorbereide thema’s en werkblaadjes buiten. Voortaan bepalen de kleuters van GBS De Kiem in Wambeek de agenda. “Een gedurfde switch die mijn job boeiend en spannend houdt.”
© Alexandra Bertels
Er was eens … een negatieve doorlichting
Corine: “In 2017 hadden we doorlichting. Advies 2. Mijn speelhoeken scoorden ondermaats, misten levensechte leerkansen. Ook voor muzische vorming en wiskunde kregen we slechte punten. Even doet dat pijn. Ik dacht dat ik goed bezig was. Ik organiseerde mijn klas zoals ik op de hogeschool geleerd had. Was mijn aanpak echt ouderwets geworden? ”
“Onze nieuwe directeur Isabelle maakte ons kleuterteam enthousiast voor een nieuwe start. In duo’s volgden we per schooljaar een bijscholingstraject. Ik vertrok met een bang hart, maar tegelijkertijd had ik zin in vernieuwing.”
De planning van de jaarthema’s overboord
Corine: “Kinderen actief en levensecht doen leren in de klas was het doel. Hoe je een thema kiest en uitwerkt, staat daarbij centraal. De eerste sessie triggerde me. Toch bleven er ook wat twijfels hangen. Je kleuters de jaarthema’s laten beslissen? Tot daar volg ik, dacht ik. Als Dylan grote broer wordt, kan je met het geboortekaartje, de doopsuiker, een foto of bezoek van de nieuwe baby rond het thema ‘geboorte’ werken. Maar de uitwerking door je kleuters laten bepalen? Kan dat? En wil ik dat? Tot dan lagen mijn thema’s in augustus al vast en waren ze tot in de puntjes voorbereid!”
Thema’s die de klas binnenwaaien, werk ik samen met de kleuters uit
“‘Durf je jaarplanning en wekelijkse voorbereiding loslaten’, adviseerde pedagogisch begeleider Liv Camps van OVSG. ‘Daag je creativiteit uit, reageer à la minute, want dat verwacht je ook van je kleuters. Probeer samen nieuwe ideeën uit. Maar bereid je ook voor op chaos en fouten, want die zijn een logisch gevolg.’ Mag ik dan als leraar in iets mislukken? Nooit eerder had iemand mij dat gezegd. Dat ik 2, 3 of meer weken de tijd kan nemen voor een thema, neemt druk weg om mijn klas wekelijks anders in te kleden en te werken naar een eindresultaat. Ook specialist Els Menu pleit ervoor om de weken niet propvol te steken.”
Maar eerst: mindmappen
Corine: “De tips uit de bijscholing overtuigden me. Samen met mijn kleuters thema’s ontwerpen, ik ging ervoor. Zodra een thema de klas binnen waait, maken we een mindmap. Op een groot papier teken of schrijf ik wat de klas al weet. Zo ontdek ik wat de kleuters al weten en waarover ze nog meer willen ontdekken. De mindmap over ‘dieren’ vertelt mij of ze liever dierenarts, struisvogelboer of paardenverzorger willen worden.”
“Een nieuw thema verkennen we het liefst buiten de klasmuren: bij de bakker, Kind & Gezin of op de boerderij. Of we nodigen een friturist uit in de klas. Zo worden al onze zintuigen geprikkeld. Door corona moest ik op zoek naar alternatieven. Voor het thema ‘geboorte’ postten ouders foto’s van hun kraamtijd via Padlet. Om Sneeuwwitje te worden, verzamelden we boeken en films in de klas. ‘Zo gek dat Sneeuwwitje er overal anders uitziet!’”
© Alexandra Bertels
De truc van het werkwoord
Corine: “Met een werkwoord komt elk jaarthema tot leven. Bijvoorbeeld: wij bouwen een pillenfabriek, wij starten een frituur of wij worden paardenverzorgers. Zo ontstaat er voor de volgende 2 à 3 weken een to-dolijst. En kan ik taken makkelijk differentiëren: een groepje tekent een bouwplan voor de manege, bouwfreaks stapelen de strobalen tot een paardenstal en de kleuters die al wat letters kunnen lezen en schrijven, ontwerpen de naambordjes voor boven de stal.”
“Inspiratie en weetjes zoeken we op in boeken of op de computer. Tussendoor stel ik bijvragen: ‘Kruipen alle dieren van de dierentuin uit een ei als ze geboren worden?’ Een materialenlijst helpt om onze manege in te richten. Kleuters zoeken naar voederbakjes en borstels in de klas. Ik klauter onze schoolzolder op voor stokpaarden. Ook thuis sprokkelen de kleuters materiaal. Met paardenzadels, stro en kledij die ze meebrengen naar de klas, komt de manege echt tot leven. Ook bij de kleuters en ouders thuis.”
Doelen scoren
Corine: “Hoe we een jaarthema uitwerken en wat we erover leren, weet ik vooraf nooit. Dat maakt het boeiend en geeft verrassende wendingen aan mijn loopbaan. Door een werkwoord en handelingen aan je thema te koppelen, haal je vlot leerdoelen binnen. Het voer voor de paarden leren ze afwegen op de weegschaal. Tellen? Dat doen we aan de kassa. Taal komt uitgebreid aan bod tijdens het rollenspel. Het is heerlijk om interactie tussen de manegehouder, ruiter en stalknecht te observeren, of zelf mee te acteren. De betrokkenheid is enorm.”
“Samen met de collega’s ben ik trots dat we voor radicale vernieuwing durfden te kiezen. Nog vaker stappen we elkaars klas binnen, vragen we tips of feedback. Eigenlijk ben ik achteraf gezien best blij dat we een negatieve doorlichting kregen. Elk jaarthema brengt nieuwe goesting in mijn job en lachebekjes in de klas. Ouders vertellen me ook vaker dat hun kind heel graag naar school komt. Schoon toch?”
Log in om te bewaren
Ga jij voor een straf blad? Geboeid worden door onderbouwde tips en inspirerende verhalen? Krijg 4 keer per jaar Klasse Magazine in je bus, voor maar € 10.
Abonneer nu
Geens Diane
27 augustus 2021Hebben jullie de freinetwerking al eens ekeken. Het kleuteronderwijssysteem is helemaal gebaseerd op de inbreng van de kleuters. Samen projecten zoeken, uitwerken... Inspelen op de noden van de kinderen, uitdagen door de hoeken te verrijken , elkaar helpen en zo leren van elkaar. A la minuten uitvinden , opzoeken , plannen , ... Zo nieuw is dit dus niet, maar na jaren op deze manier te werken moet ik zeggen dat er geen beter manier is om kinderen leergierig , nieuwsgierig,... Te maken , om ze uit te dagen , om verantwoordelijk te zijn, om van elkaar te leren. Samen op stap om nieuwe dingen te ontdekken. Ik heb na 30 jaar wel dezelfde interesses uitgewerkt maar nog nooit op dezelfde manier. Dat is inspelen op de groep en ieder kind in de groep.
Stine Callewaert
27 augustus 2021Beste Corinne,
Welk bijscholingstraject volgde je daarover?
Lijkt me wel interessant.
Alvast bedankt.
Mvg
Corine Borremans
31 augustus 2021Hey, bij ons had het toen de naam : “ Spelend netwerk”
Nu heet de vorming:
“Maak tijd voor je thema.” ( OVSG)
Valérie
28 augustus 2021Mag ik vragen hoeveel kls er per klas zitten in een freinetschool? Toen ik studeerde gingen we eens langs in 1 van jullie scholen. De helft van het aantal kls dan in het "standaard" onderwijs. Dan is je manier van aanpak ook helemaal anders he. Misschien is dit nu veranderd en zitten jullie ook met min 24kls per klas zoals bij ons....
Debora Trappeniers
28 augustus 2021Indien je de jaarplanning en wekelijkse voorbereiding loslaat maar de directie wel een agenda verwacht...Hoe pak je dat het best aan?
Corine Borremans
31 augustus 2021Beste,
In overleg gaan met je directie en je werking uitleggen? Per week heb ik wel mijn vooropgestelde doelen en knn wij aantonen waar we naartoe willen. Wij hebben als team afspraken gemaakt rond de agenda.
Laat een reactie achter