Duiding
Zittenblijven: wie beslist?
“Ik betwijfel of 2 leerlingen de overstap naar het volgende schooljaar aankunnen. Nu een jaartje overdoen stelt ze misschien beter in staat om daarna de overstap naar een volgend jaar vlotter te maken. Wie beslist of een leerling moet zittenblijven?”
Jan – leraar
1. De leerling zit in de kleuterschool
Of een leerling naar een volgend jaar mag overgaan, beslist de school. De school zegt dus in welk leerjaar een leerling thuishoort en dus ook of het een jaar moet ‘zittenblijven’. Hoe de school omgaat met overgaan of zittenblijven staat meestal in het schoolreglement.
Een kind stapt meestal over van de kleuterklas naar de lagere school als het 6 jaar is. Of juister: op 1 september van het jaar waarin het 6 wordt. Het is wel al leerplichtig vanaf de leeftijd van 5 jaar. De ouders beslissen of hun kind overgaat of nog een jaar in de kleuterklas blijft. Het kind moet wel aan de toelatingsvoorwaarden voldoen.
Is het kind al 6, maar nog niet klaar voor het eerste leerjaar? Dan kan de ouder beslissen om het nog 1 jaar langer kleuteronderwijs te laten volgen.
Vanaf 1 september 2022 valt de minimumleeftijd van 5 jaar voor het lager onderwijs weg. Met een gunstig advies van de klassenraad kleuteronderwijs of een gunstige beslissing van de klassenraad lager onderwijs en een advies van het CLB kan de kleuter vervroegd in het lager onderwijs stappen. Maar de ouder heeft het laatste woord en kan nog beslissen om het kind in het kleuteronderwijs te houden.
2. De leerling zit in het lager onderwijs
Overgaan naar een volgend leerjaar?
Of een leerling naar een volgend leerjaar mag overgaan, beslist de school. De school zegt dus in welk leerjaar een leerling thuishoort en dus ook of het een jaar moet ‘zittenblijven’. Hoe de school omgaat met overgaan of zittenblijven staat meestal in het schoolreglement.
Gaat de ouder niet akkoord? Tegen de beslissing tot zittenblijven bestaat geen beroepsmogelijkheid. Het is mogelijk dat een andere school beslist dat de leerling wel mag overgaan naar een volgend jaar of leerlingengroep. Dat is de autonome bevoegdheid van die school.
Overgaan naar het secundair?
De periode in het lager onderwijs duurt in principe 6 jaar. Op het einde van die periode beslist de klassenraad of de regelmatige leerling de doelen uit het leerplan, die naar de eindtermen leiden, voldoende beheerst. Als dat zo is, krijgt de leerling zijn eerste getuigschrift: dat van het basisonderwijs. Het is zijn toegangsticket voor het eerste leerjaar A van het secundair onderwijs.
Overgaan naar het eerste leerjaar B in het secundair onderwijs?
Heeft de leerling het zesde leerjaar van de lagere school afgerond, maar kreeg hij geen getuigschrift? Hij kan toch starten in het eerste leerjaar B.
Zelfs leerlingen die het zesde leerjaar niet gevolgd hebben, kunnen in het eerste leerjaar B starten zonder getuigschrift basisonderwijs. Voorwaarde is wel dat ze 12 zijn of worden vóór 31 december van het lopende schooljaar. Leerlingen die in het eerste leerjaar B geslaagd zijn, krijgen automatisch een getuigschrift van het basisonderwijs.
Leerlingen die 15 jaar worden, kunnen niet meer in de lagere school terecht.
Vanaf 1 september 2022, kan je ook mét een getuigschrift basisonderwijs naar het eerste leerjaar B op voorwaarde van een gunstige beslissing van de klassenraad, een gunstig advies van het CLB en akkoord van de ouders.
Sneller naar het secundair
De leerling moet de lagere school niet op 6 jaar afwerken. De klassenraad kan een cognitief sterk functionerende leerling sneller een getuigschrift basisonderwijs geven. Dan kan de leerling naar het secundair overstappen.
3. De leerling zit in het secundair onderwijs
De klassenraad beslist. De klassenraad geeft A-, B- of C‑attest. Leerlingen gaan in het secundair onderwijs naar het volgende leerjaar als ze een oriënteringsattest A of B hebben gekregen.
- A‑attest betekent dat ze geslaagd zijn en tot het volgende leerjaar worden toegelaten.
- Een B‑attest houdt in dat de leerling geslaagd is en naar een volgend leerjaar over mag, maar niet naar om het even welke studierichting.
Uitzondering: In het eerste leerjaar van de eerste graad krijgt de leerling geen B-attest meer, maar een A-attest met een uitsluiting (clausulering). Met een A-attest met uitsluiting kan de leerling in principe niet overzitten, tenzij het een uitgebreide clausulering betreft. Dan kan overzitten wel, zonder advies van de klassenraad. - Een C‑attest betekent dat de leerling niet geslaagd is voor het voorbije schooljaar, en dus moet ‘blijven zitten’. De leerling mag niet overgaan naar een hoger leerjaar. Verandering van studierichting binnen hetzelfde leerjaar mag wel.
Ook met een B-attest kan je blijven zitten wanneer de klassenraad een gunstig advies geeft. Bij een ongunstig advies van de klassenraad moet je overstappen naar het hogere leerjaar.
Onder voorbehoud van goedkeuring door de Vlaamse Regering geeft de klassenraad geen advies voor een leerling die een uitgebreide clausulering kreeg. De leerling behoudt dan het recht op overzitten met een B-attest.
In sommige gevallen mag een kind ook overgaan op basis van leeftijd: naar het tweede leerjaar B mag je als je 14 bent, naar een derde jaar arbeidsmarktfinaliteit – bso als je 15 bent.
Bij een overstap van de B-stroom naar de A-stroom blijft een leerling in eenzelfde jaar, maar is er geen sprake van overzitten. Met een gunstig oriënteringsattest op het einde van het schooljaar kan een leerling/ouder kiezen voor de overstap naar de A-stroom:
- van 1B naar 1A;
- van 2B naar 2A;
- van 3bso/arbeidsmarkt naar 3 aso, tso, kso (doorstroom/dubbel);
- van 4bso/arbeidsmarkt naar 4 aso, tso, kso (doorstroom/dubbel).
Het is de toelatingsklassenraad die binnen de 15 kalenderdagen na aanvang van de regelmatige lesbijwoning beslist of de leerling aan de toelatingsvoorwaarden voldoet en effectief kan starten. Leerlingen van 1B en 2B kunnen onder dezelfde voorwaarden ook overstappen naar een volgend leerjaar in de A-stroom.
Ouders niet akkoord met het attest dat hun kind op het einde van het jaar kreeg? De procedure staat in het schoolreglement: alleen via de weg die daar beschreven staat, kunnen ze tegen de beslissing in beroep gaan.
Meer info over zittenblijven, overgaan en overslaan vind je op de onderwijs.vlaanderen.be.
Log in om te bewaren
Ga jij voor een straf blad? Geboeid worden door onderbouwde tips en inspirerende verhalen? Krijg 4 keer per jaar Klasse Magazine in je bus, voor maar € 10.
Abonneer nu
Mieke Santermans
16 november 2016Hallo,
Zoals in het artikel staat kunnen sommige leerlingen op basis van hun leeftijd overgaan (naar het tweede beroepsvoorbereidend leerjaar mag je als je 14 bent, naar een derde jaar bso als je 16 bent). Dat zijn de enige uitzonderingen.
Maar er staat ook dat de klassenraad daarover beslist, het lerarenteam bekijkt dus geval per geval. Als je denkt in aanmerking te komen, vraag er dan naar bij je klastitularis.
Vriendelijke groeten,
Mieke van Klasse
Mieke Santermans
21 februari 2017Dag Inge, Je contacteert best het CLB van je school. Zij hebben de opdracht om de aanpak van een kind met leerproblemen te bespreken met ouders en school. Je vindt contactgegevens in het schoolreglement. Of je kan chatten met een clb medewerker via: www.clbchat.be. Succes!
Vriendelijke groeten, Mieke - redactie Klasse
Inge
21 februari 2017Bedankt Mieke voor je snelle reactie! Na het oudercontact met de zorgjuf,juf,directie,CLB,juf van het M-decreet, en de Gon begeleider in december kreeg hij pas andere oefeningen en niet omdat hij niet geslaagd was maar extra tijd en hulp nodig had wat ze hem blijkbaar niet kunnen/willen bieden... Nu laten ze hem begaan, moeten ze er niet naar om kijken met zijn gemakkelijke oefeningen. Volgens hen is wat wij vragen kindermishandeling, net zoals ze zeggen dat hij is opengebloeid... Ze willen hun gedrag mooi praten volgens deskundigen. Volgens mij één grote pot nat (sorry voor mijn uitdrukking->frustratie). Op het einde van het schooljaar is hij waarschijnlijk gebuisd en mag hij naar de psycholoog als het zo verder gaat.
Karina
12 juni 2017Dag Fran,
de school zal op het einde van dit schooljaar een attest uitreiken. In het geval van je dochter (als ze zelf al TSO voorstellen) zal dat misschien een B-attest worden. Dit betekent dat ze wel naar het 2de mag, maar niet langer in bepaalde richtingen (die ook op dat attest vermeld staan). Het zou dus kunnen dat ze alle ASO-richtingen uitsluiten. Als ouder, en in samenspraak met je dochter neem ik aan, beslis je zelf of je deze beslissing volgt en je dochter over mag naar het 2de (maar dan niet meer in het ASO) OF of je kiest om je dochter te laten dubbelen. Je mag altijd zelf beslissen om een B-attest in een C-attest om te zetten (omgekeerd kan natuurlijk niet - van C naar B). Ik raad je wel aan om dan zeer gemotiveerd te zijn zodat dit een weloverwogen beslissing is in het belang van je dochter. Een team van leerkrachten hoort in de eerste plaats altijd aan het welzijn van de leerling te denken. Veel succes!
Mieke Santermans
23 maart 2018Dag Asma,
Er bestaan geen vaste regels over het percentage dat een kind moet halen om over te mogen naar het volgende leerjaar. De school bepaalt dat zelf en de uitleg daarover moet ze in het schoolreglement schrijven (op de schoolwebsite).
De meester is wel verplicht om goed uit te leggen waarom hij vindt dat je dochter niet over kan en wat haar werkpunten zijn.
Wat de school mag en niet mag lees je ook hier: https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/toetsen-en-examens
Vriendelijke groeten,
Mieke van Klasse
serife
17 juni 2019Hoe heb je dit kunnen waarmaken, zijn zij meegegaan in jouw verhaal of ging het anders te werk. Gewoon gemeld dat je dit niet oke vindt?
amal
23 januari 2021Mijn zoon ook krijgt 1 B stroom ik weet niet meer informatie kan u jouw ervaring delen
Stijn Govaerts
15 maart 2021Beste Eli,
Of een kind naar een volgend leerjaar mag overgaan, beslist de school. De school zegt dus in welk leerjaar een kind thuishoort en dus ook of het een jaar moet ‘zittenblijven’. Hoe de school omgaat met overgaan of zittenblijven staat meestal in het schoolreglement.
https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/overgaan-zittenblijven-lager-onderwijs
Gaat de ouder niet akkoord? Een andere school is misschien bereid om het kind in het volgende leerjaar in te schrijven.
Ann
26 juni 2021Graag wil ik hier ook een vraag stellen. Mijn zoon zit in het 4e middelbaar ASO en heeft vernomen dat hij een B-attest krijgt en dat hij in het volgende jaar geen ASO mag doen en ook geen TSO. Dus meteen naar BSO. Ik vind het niet kunnen dat een school die zelf trouwens geen TSO richtingen aanbiedt, zoiets beslist. Het is gewoon alle kansen en motivatie wegnemen. Het past ook helemaal niet bij hem. Ik wil dit alleszins betwisten, maar hoe maken we een kans aub ?
SH
6 april 2021Beste heeft de leerkracht een reden opgegeven ? Want met 85% je jaar over doen ? Denk dat er hier enorm veel zouden moeten blijven zitten dan.
Samy
19 mei 2021Je mág altijd weigeren
Stijn Govaerts
1 juli 2021Bedoel je de clausuleringen van het B-attest? Een C‑attest betekent dat de leerling niet geslaagd is voor het voorbije schooljaar, en dus moet 'blijven zitten'. De leerling mag niet overgaan naar een hoger leerjaar. Verandering van studierichting binnen hetzelfde leerjaar mag wel. Ga zeker in overleg met de leerlingenbegeleiding en de klastitularis van je kind.
Sarah
26 juli 2021Beste Eli,
Ik Ben kleuterleidster in de 3kk. Bij ons op school beslissen de ouders in de KS. Ook de overstap naar de 1e ljr , daar hebben de ouders het laatste Woord. Van 1 naar 2 e ljr neemt de school de beslissing
Vincent
2 augustus 2021Beste, heel wat internationale onderzoeken tonen aan dat een jaar dubbelen minder goed is voor de schoolvorderingen. Naar het volgend leerjaar overgaan levert veel meer leerwinst! Vooral in het 1ste en het 2de leerjaar valt dit op. Helaas blijken zeer veel leerkrachten en directies hiervoor onwetend te zijn. Zij doen met 20 leerlingen hetgeen men 100 jaar geleden deed in graadklassen met vaak 60 leerlingen... Ze nemen de gemakkelijkste weg voor zichzelf: moeten ze niet differentiëren of individualiseren... en maken zichzelf wijs dat dit het beste is voor het kind . Neen, kinderen moeten in hun vertrouwde klasgroep blijven, bij hun vriendjes. Leerkrachten moeten onderwijs bieden op maat van het kind. Daaraan herken je de echt goede leerkrachten met inzet en die kinderen begrijpen. Maar die zijn er te weinig. In een bepaald oud onderwijsnet is zittenblijven dé oplossing voor kinderen met enige leermoeilijkheden. Ik aanzie het als een falen van het schoolteam. Doe er wat aan.
Famke
7 augustus 2021Hallo,
Ik zit in een vervelende situatie. Mijn dochter van 6jaar was voor de schoolvakantie niet schoolrijp om naar het 1ste leerjaar te gaan. De juf adviseerde om haar 3de kleuterklas opnieuw te doen. Ik was daar niet akkoord mee maar de juf bleef pushen om haar toch te laten zitten. Ik was akkoord in het belang van men dochter. Zij is vrij slim en sociaal en beheerst de taal zeer goed. In mijn omgeving snappen ze het niet waarom ik akkoord ben gegaan met de juf. Er is vrij veel verandert deze zomervakantie zij is volledig open gebloeid en zelfzeker geworden. Mijn meid is toch wel 100% klaar voor het 1 ste leerjaar kan ik alsnog men dochter laten overgaan of is dat te laat? Alvast bedankt als ik een reactie terug heb.
Mieke Santermans
17 augustus 2021Beste Famke,
Je gaat hierover best zo snel mogelijk in gesprek met de school. De meeste scholen zijn al bereikbaar vanaf 15 augustus.
Je mag als ouder zelf beslissen of je kind naar het eerste leerjaar gaat of niet (als het kind de juiste leeftijd heeft natuurlijk). Het heeft dus zeker zin om het gesprek opnieuw aan te gaan met de school en samen alle voor- en nadelen van een overstap nog eens af te wegen.
Vriendelijke groeten, Mieke van Klasse
Marco
9 juni 2022In de derde kleuterklas werd ons gezegd dat met al de ervaring die zijn juf had, het onverstandig was om onze oudste zoon naar de lagere school zou laten gaan… wij hebben dit serieus geweigerd en hij zit nu in 4tso handel, behaalt meer dan goede resultaten en heeft nooit moeten dubbelen … ook bij onze 3de werd er dubbelen geadviseerd maar dan in de lagere school. Tweede keer niet meegegaan met het advies en ook blij dat we dit niet gedaan hebben. Die doet het nu ook goed in het middelbaar… onze tweede zoon had nooit problemen in de lagere school, in het secundair heeft hij het veel lastiger want had eigenlijk niet echt moeten studeren of leren studeren . De andere 2 moesten moeite doen en dragen nu de vruchten ervan…
Laat een reactie achter