Conflicten aanpakken met leerlingenbemiddeling

Wanneer gebeurt het?

In elke situatie moet een coördinator (leraar, leerlingbegeleider …) afwegen of leerlingenbemiddeling aangewezen is. Hij houdt rekening met de gevoelens van beide partijen en hun interpretatie van het conflict. Algemeen werkt peer mediation bij:

• Conflicten over vriendschappen
• Beledigingen en roddels.
• Vooroordelen.
• Korte uitsluitingen bij een spel of bij het uitvoeren van een taak.
• Akkefietjes tijdens het spelen.
• Misverstanden of grappen die uit de hand lopen.
• Spullen die afgepakt of geleend en niet teruggegeven worden.
• Het niet nakomen van afspraken.
• Plagerijen.

Leerlingenbemiddeling is niet de juiste aanpak bij ernstige pestsituaties, conflicten met geweld, strafbare feiten en conflicten waarbij een volwassene betrokken is.

Hoe verloopt een bemiddeling?

Stap 1
Afspraken

De bemiddelaars verduidelijken het proces en de spelregels. De belangrijkste zijn: ‘Elkaar laten uitspreken’, ‘Geen grove taal’ en ‘Het gesprek blijft vertrouwelijk’. Pas wanneer alle deelnemers de spelregels aanvaarden, kan de bemiddeling beginnen.

Stap 2
Verhalen

Beide partijen vertellen hun versie van het conflict. De bemiddelaars moedigen hen aan om naast de feiten ook hun gevoelens te benoemen.

Stap 3
Verbinding creëren

De bemiddelaars stellen gerichte vragen over de voorgeschiedenis, de gevoelens en de diepere belangen van de betrokkenen. Zo kunnen beide partijen hun eigen aandeel in het conflict zien en erkennen. Dat is erg belangrijk om een oplossing te vinden.

Stap 4
Oplossingen zoeken

De bemiddelaars lijsten de verschillende belangen op. Ze kijken welke punten onmiddellijk oplosbaar zijn en welke schijnbaar niet. Daarna zoeken de deelnemers naar oplossingen. De bemiddelaars begeleiden de brainstorm, maar doen zelf geen voorstellen.

Stap 5
Samenvatten

De deelnemers wegen de oplossingen af en kiezen er een die voor alle partijen aanvaardbaar is. Ze zetten afspraken op papier, alle partijen ondertekenen.

Stap 6
Eventuele follow-up

De bemiddelaar moet niet opvolgen of de partijen de afspraken nakomen. Een opvolgingsgesprek komt er enkel als de partijen dat overeengekomen zijn in stap 5.

Engagement

Leerlingenbemiddeling vraagt een groot engagement van alle betrokkenen. De bemiddelaars volgen een doorgedreven training rond actief luisteren, non-verbale communicatie, werken aan probleemoplossingen … Een projectgroep (directie, leraren, leerlingen, professionele begeleiders en eventueel ook ouders) begeleidt het opstartproces en ondersteunt de bemiddelaars bij elke opdracht.

Bovendien is het belangrijk dat de methodiek een duidelijke plaats krijgt in het schoolbeleid. Het is een van de mogelijke maatregelen die een school kan nemen in de preventie van allerlei vormen van geweld.