Sollicitatiegesprek in het onderwijs? Deze vragen mag je verwachten

1. De visie en waarden van de school zijn doorslaggevend

Ken je de visie van onze school? Hoe pas je die toe in je lessen? En in je contact met leerlingen? Met die vragen achterhaalt Noëlla Joris (Basisschool De Krekel, Haaltert) of kandidaten in haar school thuishoren. Ook haar collega-directeurs hechten daar veel belang aan tijdens het sollicitatiegesprek.

“Veel sollicitanten doen niet eens de moeite om onze website en ons pedagogisch project te bekijken. Zijn ze dan wel écht geïnteresseerd in onze school”, vraagt Dicky Antoine (KTA Brugge) zich af. Jan Buyl (Scholengroep 26, regio Roeselare-Kortrijk-Menen) ontvangt daarom graag oud-leerlingen op sollicitatiegesprek. “Dan weet ik zeker dat zij onze school, onze visie en waarden kennen en aanvoelen.”

2. De mens achter de vakleraar telt

Directeurs peilen hoofdzakelijk of de sollicitant het ontbrekende puzzelstukje is. “Ik bepaal op voorhand mijn profiel: zoek ik iemand die vooral creatief, assertief, serieus of eerder rustig is? Wie past het best bij de parallelleraren?”, licht Brenda Felix (Basisschool Zilverberk, Halle) toe. Thierry Godefroidt (Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen, Oudenaarde): “Daarom peil ik naar de mens achter de leraar: hoe graag ziet hij of zij de leerlingen? En hoe reageert hij op moeilijke situaties?”

Om sociaal wenselijke antwoorden te doorprikken, haalt Ronny Du Jardin (Stedelijk onderwijs Antwerpen) leraren in spe uit hun comfortzone. “Ik onderbreek ze, vraag door en laat ze telkens concrete voorbeelden geven: ‘Geef 2 situaties waarin je flexibel reageerde. Of creatief was’. Zo ontdek je meteen hun didactische visie en karakter.” Tot slot vallen veel directeurs ook voor begeestering. “Vertel niet alleen dat je enthousiast bent, toon het ook”, raadt Helga Turcksing (CVO, Leuven) aan. “Toon dat je de job doodgraag wil.”

3. Niet alleen de directeur is aanwezig

Vaak roepen directies de vakgroepverantwoordelijke of de opleidingscoördinator bij het gesprek. Helga Turcksing (CVO Leuven): “Collega’s stellen vragen in het Spaans of over Excel. Zo zie je onmiddellijk of de kandidaat zijn vak kent.” “Ik stel vragen over het leerplan”, vertelt Dicky Antoine (KTA Brugge). “Wat zijn de krachtlijnen? Welk project wil je graag uitwerken en hoe matcht dat met de eindtermen?”

Andere scholengemeenschappen verzamelen directeurs en ontvangen gezamenlijk leraren in spe. “3 keer per jaar organiseren de 7 directeurs van de scholengemeenschap een sollicitatieronde”, licht Rudy De Jong (Vrije basisschool De Smalle, Koolkerke). “We delen ons op in 3 groepjes en elke sollicitant passeert 10 minuten bij elk duo. Zo zien we het best welke kandidaat in welke school thuishoort.”

Thierry Godefroidt, coördinerend directeur van de scholengemeenschap Vlaamse Ardennen, ontvangt de kandidaten elke zomervakantie samen met de directeur van de school en een lid van het schoolbestuur. Hijzelf let vooral op de lichaamstaal en stressbestendigheid. Het schoolbestuur peilt hoe de kandidaat het pedagogisch project van de school in de praktijk wil omzetten. De directeur bespreekt het cv en legt de sollicitant cases voor. Tijdens het schooljaar ontvangt alleen de directeur de kandidaat-leraren.

4. Ook hobby’s tellen als relevante ervaring

Kandidaten met onderwijservaring maken meer kans. Maar voor Michèle Haeck (DvM Humaniora, Aalst) telt het lerarendiploma op zich al als onderwijservaring. Veel directeurs zoeken wel vooral naar specifieke ervaring. “Valt de leraar Frans uit die vooral aan leerlingen 4 L.O. lesgaf, dan kies ik het liefst een kandidaat die ook al voor een dergelijke klas stond”, licht Daniel Decoen (Mariagaard, Wetteren) toe. “Als ik die luxe heb, uiteraard.”

Anderzijds verlangen ze meer dan louter onderwijservaring: “Ook hobby’s vertellen meer over de persoonlijkheid van de persoon voor je”, vindt Ronny Du Jardin (Stedelijk onderwijs Antwerpen). “Was hij of zij actief in de jeugdbeweging, sportclub of muziekschool? Engageert hij of zij zich graag? Is de kandidaat een teamspeler of een perfectionist? Volgt de geschiedenisleraar de actualiteit en sport de leraar L.O. vaak?” “Zette deze kandidaat zich in voor kinderen, of gaf hij leiding”, voegt Dicky Antoine (KTA, Brugge) toe. “Ging hij ook buiten de schoolmuren om met jongeren die lijken op zijn toekomstige leerlingen?”

5. Een proefles overtuigt

Een aantal scholen organiseert een proefles in de tweede sollicitatieronde. Het MAKZ in Knokke schotelt de sollicitant een paar leerplandoelstellingen voor. “Geef een geschiedenisles over propaganda. Of een Engelse les over de simple past en present perfect. Ze krijgen een uur om zich voor te bereiden.” Dan geven ze de les aan de directeur en de voorzitter van de vakwerkgroep. “We kijken hoe creatief iemand omgaat met korte tijd, controleren de vakkennis en ontdekken vooral of de kandidaat die begrijpelijk kan maken”, licht Wim Vankerckvoorde toe.

In Freinetbasisschool De Kolibrie in Tielrode draaien de laatste 2 kandidaten een dag mee op school. “Stellen leerlingen spontaan vragen? Hoe reageren leerlingen die het moeilijker hebben met verandering? Trekken ze zich terug? Hoe reageert de sollicitant daar dan op? Een reactie van een kind is heel eerlijk. Daarom zijn mijn leerlingen de laatste experts bij zo’n sollicitatieprocedure”, vertelt directeur Trui Vetters.

6. Elektronisch solliciteren in mei of juni

Cv’s en motivatiebrieven sturen kandidaten het best op het einde van het schooljaar. Al maakt de precieze timing voor veel directeurs niet uit. Daniel Decoen (Mariagaard, Wetteren): “In een database verzamelen wij alle cv’s, gesorteerd per vak. Zodra we een nieuwe leraar zoeken, controleren we die database. Vervelend als je kandidaten belt die al een andere betrekking vonden zonder het te laten weten. Vinden we geen geschikte cv’s, dan publiceren we een vacature op vdab.be.”

Overhandig je tot slot het best je brief persoonlijk? Daar zijn directeurs het niet over eens. “Ik nodig deze kandidaten sowieso uit op gesprek. Ze tonen dat ze geïnteresseerd zijn in onze school en moeite willen doen,” meent Rudy de Jonge (Vrije basisschool De Smalle, Koolkerke). “Ik heb zelden tijd om deze kandidaten te ontvangen. En ze een uur laten wachten vind ik ook vervelend. Ze sturen hun brief en cv het best via mail”, vindt Dicky Antoine (KTA Brugge).

Wil jij leraar worden? Of twijfel je? Check de website van Onderwijs Vlaanderen: www.lesgeven.vlaanderen.

Lesgeven is een bewonderenswaardige job. Het is elke dag het beste van jezelf geven om het beste te halen uit je leerlingen. Het is testen geven en getest worden. Het is kansen geven, een toekomst geven. Kortom, lesgeven is alles geven.