De 8 belangrijkste eigenschappen van leraren

Welke eigenschappen vind jij zo geweldig aan je leraar? Welke kwaliteiten bewonder je in hem of haar? Uit de antwoorden van meer dan 2000 collega’s, ouders en leerlingen blijkt dat vooral warme, menselijke leraren gewaardeerd worden. Prof. dr. Antonia Aelterman legt uit waarom.

Grappig – Enthousiast – Zorgzaam – Creatief – Geduldig – Lief – Positief – Luistervaardig

Dit zijn de 8 kwaliteiten die leerlingen, ouders, collega’s en directeurs het vaakst vermelden als ‘sterkste eigenschap’ van een leraar in de nominatiedossiers voor de Leraar van het Jaar 2016.

Vakkennis is (te) evident

“Vakkennis is cruciaal opdat leerlingen zich goed zouden voelen op school, weten we uit onderzoek naar het welbevinden. Leerlingen merken het op als een leraar zijn vak niet kent en verdragen dat niet”, zegt prof. dr. Aelterman daarover. Vreemd genoeg ontbreekt ‘vakkennis’ in het lijstje met meest genoemde eigenschappen door leerlingen, ouders en collega’s.

“Vakkennis moeten alle leraren sowieso hebben, daarvoor hoeven we ze niet speciaal te waarderen”, zo redeneert men wellicht volgens Aelterman. “‘Als je vraagt om een leraar te noemen die er op de een of andere manier uitspringt, kiest niemand een leraar die zijn vak niet kent. Want dat is een minimumvereiste. Het is alles wat daarbovenop komt, wat een leraar bijzonder maakt.”

Warme relatie doet leerlingen leren

Zorgzaam, lief, geduldig, luisterbereid, positief en de andere eigenschappen uit het lijstje blijken dan die extra’s te zijn waarmee leraren het verschil maken. “Al die kwaliteiten hebben te maken met het relationele aspect”, merkt Aelterman op.

“Ook in onderzoek naar het welbevinden van leerlingen komen die eigenschappen terug: leerlingen willen van leraren een schouderklopje, aandacht voor hun leefwereld en problemen, maar ook duidelijke regels, inspraak etc. Als er onvoldoende aandacht is voor een warm klimaat, dan blijft er alleen die leraar-vakexpert over, en dan mis je iets cruciaals. En als je je niet goed voelt bij een leraar, dan ga je ook geen inspanningen doen om iets bij te leren.”

Onderwaardering leraren is een mythe

Het grote aantal nominatieformulieren dat Klasse elk jaar ontvangt voor de Leraar van het Jaar, bewijst volgens Aelterman dat ouders, leerlingen, collega’s en directeurs de leraar als een cruciale figuur zien. En daar ook voor uit willen komen. Ook uit haar onderzoek blijkt dat er in de samenleving een hoge waardering is voor leraren.

“Alleen blijken veel mensen te denken dat ze zélf wel leraren appreciëren, maar dat ‘de anderen’ dat niet doen. Zo wordt de mythe in stand gehouden dat de maatschappij leraren niet waardeert.”

“Ook leraren zelf denken dat – maar het houdt ze niet tegen om de job graag te doen. Op welbevinden geven ze zichzelf 8 op 10. De overwegend negatieve berichtgeving over onderwijs in de media en het feit dat ze meer ouders met klachten dan met complimenten over de vloer krijgen, doet er natuurlijk geen goed aan. Laten we dus, telkens we de kans krijgen, de waardering die we met z’n allen hebben, openlijk tonen en uitdrukken en zo dat vertekende beeld rechttrekken.”

Ereprof. dr. Antonia Aelterman behoort tot de vakgroep Onderwijskunde van de Universiteit Gent. Zij legde de grondslag voor het beroepsprofiel van de leraar en voerde o.m. onderzoek naar de maatschappelijke waardering van leraren, het welbevinden van leraren en dat van leerlingen.

Wil jij leraar worden? Of twijfel je? Check de website van Onderwijs Vlaanderen: www.lesgeven.vlaanderen.

Lesgeven is een bewonderenswaardige job. Het is elke dag het beste van jezelf geven om het beste te halen uit je leerlingen. Het is testen geven en getest worden. Het is kansen geven, een toekomst geven. Kortom, lesgeven is alles geven.

Nele Beerens