Verlof buiten de schoolvakanties: mag dat?

Kan ik ook buiten de schoolvakanties een dag vakantie nemen?
Leraar Geike

In de regel geldt: de vakantiedagen van de leerlingen zijn ook jouw vakantiedagen. Buiten deze dagen kan je in principe geen verlof nemen. Al zijn er een paar uitzonderingen waarbij je wél recht op verlof hebt. Een ziek kind? De begrafenis van een tante? Getuige op de trouw van een vriendin? Ontdek hieronder in welke situaties je wel of niet recht hebt op verlof.

Graden van verwantschap

Het recht op verlof zal in onderstaande situaties soms afhangen van de graad van verwantschap. Hoe zit dat? Hieronder vind je een schema dat de graden van verwantschap visueel voorstelt. Tot de eerste graad behoren bijvoorbeeld je ouders, schoonouders, kinderen en schoonkinderen. Je grootouders, schoongrootouders, kleinkinderen, broers, zussen, schoonbroers en schoonzussen behoren tot de tweede graad, etc.

Mijn partner is bevallen

Als mee-ouder heb je bij de bevalling van je partner recht op 20 dagen ‘omstandigheidsverlof n.a.v. de bevalling’. Die moet je opnemen binnen de 4 maanden na de bevalling.

Ik heb een miskraam

Overkomt jou of je partner een zwangerschapsverlies? Dan hebben jij en je echtgenoot of samenwonende partner recht op 2 dagen omstandigheidsverlof als je een verklaring op eer aflegt.

Zwangerschapsverlies verwijst naar elk type verlies van een zwangerschap (zowel spontaan als medisch ingeleid) vanaf het begin van de zwangerschap tot en met 180 dagen zwangerschap.

Mijn dochter gaat wettelijk samenwonen

Hierbij gelden dezelfde verlofstelsels als bij een huwelijk. Hoeveel dagen verlof je precies krijgt, hangt af van de graad van verwantschap.

Jij trouwt zelf / gaat zelf wettelijk samenwonen
▷ 2 werkdagen
Je kinderen (of die van je echtgenoot of samenwonende partner) gaan trouwen / wettelijk samenwonen
▷ 2 werkdagen
Andere aanverwanten uit de 1e of 2e graad (of die van je echtgenoot of samenwonende partner) gaan trouwen
▷ de dag van het huwelijk
Andere aanverwanten uit de 1e of 2e graad (of die van je echtgenoot of samenwonende partner) gaan wettelijk samenwonen
▷ geen recht op verlof

Ik ben getuige op de trouw van een vriendin

Wanneer er geen verwantschapsgraad in de 1e of 2e graad is, heb je geen recht op verlof voor een huwelijk (zie hierboven). Toch op zoek naar een oplossing? Bespreek het eens met je directie. Meestal worden dit soort situaties lokaal opgelost, met een wissel in het lesrooster bijvoorbeeld.

Je kan eventueel ook een dag afwezigheid voor verminderde prestaties (AVP) aanvragen. Begin, duur en einde van AVP zijn vrij te bepalen. Ook voor slechts 1 dag kan je dus AVP aanvragen. Je hoeft daarbij niet te verantwoorden waarom je het wil opnemen. Let wel: AVP is altijd onbetaald en het blijft in de meeste gevallen een gunst. Je directie zal er dus vooraf mee moeten instemmen dat je het opneemt. Tenzij je het specifiek aanvraagt om zorg te verlenen, dan heb je recht op 5 onbetaalde dagen AVP.

Ik wil naar de begrafenis van mijn nonkel

Bij overlijdens heb je, afhankelijk van de graad van verwantschap, al dan niet recht op omstandigheidsverlof. De duur ervan varieert van 1 werkdag tot 10 dagen. Het overlijden van een nonkel (verwant in de 3e graad) die niet bij jou onder hetzelfde dak woont, geeft geen recht op verlof.

Hieronder een overzicht van welke overlijdens wél recht geven op verlof en hoeveel dagen je dan krijgt.

Overlijden van de echtgenoot / echtgenote / samenwonende partner, overlijden van een kind van het personeelslid of een kind van de echtgenoot / echtgenote / samenwonende partner, overlijden van een pleegkind in het kader van een langdurige pleegzorg op het moment van het overlijden of in het verleden
▷ 10 werkdagen: 3 dagen te kiezen tussen de dag van het overlijden en de dag van de begrafenis, en 7 dagen te kiezen binnen het jaar na de dag van het overlijden
Overlijden van de vader, moeder, schoonvader, stiefvader, schoonmoeder, stiefmoeder van het personeelslid of van de echtgenoot / echtgenote / samenwonende partner
▷ 4 werkdagen te kiezen tussen de dag van het overlijden en de dag van de begrafenis
Overlijden van de pleegvader of pleegmoeder van het personeelslid in het kader van langdurige pleegzorg op het moment van het overlijden
▷ 4 werkdagen te kiezen tussen de dag van het overlijden en de dag van de begrafenis
Overlijden van een bloed- of aanverwant in om het even welke graad van het personeelslid of van de samenwonende partner, die onder hetzelfde dak woont als het personeelslid
▷ 2 werkdagen te kiezen tussen de dag van het overlijden en de dag van de begrafenis
Overlijden van een bloed- of aanverwant in de 2e graad van het personeelslid of van de samenwonende partner, die niet onder hetzelfde dak woont als het personeelslid
▷ 1 werkdag, op te nemen op de dag van de begrafenis
Overlijden van een pleegkind van het personeelslid of van de echtgenoot / echtgenote / samenwonende partner in het kader van kortdurende pleegzorg op het moment van het overlijden
▷ 1 werkdag, op te nemen op de dag van de begrafenis

Mijn moeder moet voor een ingreep naar het ziekenhuis gevoerd worden

Wanneer je echtgenoot, je samenwonende partner of een bloed- of aanverwant ziek is (of slachtoffer werd van een ongeval), heb je recht op verlof wegens overmacht wanneer je voor die persoon aanwezig moet zijn. ‘Aanwezig zijn’ hoeft niet per se te betekenen dat je daarvoor thuis moet blijven. Je kan even goed nodig zijn voor het ziekenvervoer of in het ziekenhuis. Je kan dit verlof voor maximaal 4 werkdagen per jaar krijgen en hebt steeds een medisch attest nodig.

Mijn kind ligt in het ziekenhuis

Naast de 4 betaalde verlofdagen wegens overmacht, heb je vanaf 1 september 2023 ook recht op maximaal 5 onbetaalde dagen afwezigheid voor verminderde prestaties (AVP) voor zorg. Die kan je inzetten om een gezins- of familielid uit de eerste graad om ernstige medische redenen bij te staan.

Ik kan enkel op doktersconsultatie tijdens de uren

Buiten je werkuren een afspraak maken is uiteraard het meest collegiale, maar de agenda’s van dokters of specialisten zijn niet altijd even flexibel. Als je een ziekteattest hebt, ben je gewettigd afwezig.

Ben je ziek voor 1 dag? Daarvoor heb je geen doktersattest of medisch attest nodig. Het is wel belangrijk dat je je directeur daar onmiddellijk van op de hoogte brengt. Je kan ook bezoek krijgen van een controlearts. Wil je je ziekteperiode verlengen, dan moet je wel de nodige attesten bezorgen. Het medisch attest kan je krijgen op je schoolsecretariaat of downloaden via de website van het Departement Onderwijs en Vorming.

Ik wil het Suikerfeest met familie vieren

Voor religieuze of levensbeschouwelijke feestdagen (die buiten de officiële Belgische feestdagen vallen) hebben leraren geen recht op verlof.

Wil je toch vieren? Bekijk dan in eerste instantie met je directie of het lokaal op te lossen valt. Je kan ook een dag afwezigheid voor verminderde prestaties (AVP) aanvragen. Begin, duur en einde van AVP zijn vrij te bepalen. Ook voor slechts 1 dag kan je dus AVP aanvragen. Je hoeft daarbij niet te verantwoorden waarom je het wil opnemen. Let wel: AVP is altijd onbetaald en blijft in dit geval ook een gunst. Je directie zal er dus vooraf mee moeten instemmen dat je het opneemt.

Mijn zoon doet zijn communie

Hier is geen verlof voorzien. Wil je er toch absoluut bij zijn? Bekijk dan in eerste instantie met je directie of het lokaal op te lossen valt.

Je kan ook een dag afwezigheid voor verminderde prestaties (AVP) aanvragen. Begin, duur en einde van AVP zijn vrij te bepalen. Ook voor slechts 1 dag kan je dus AVP aanvragen. Je hoeft daarbij niet te verantwoorden waarom je het wil opnemen. Let wel: AVP is altijd onbetaald en het blijft in de meeste gevallen een gunst. Je directie zal er dus vooraf mee moeten instemmen dat je het opneemt. Tenzij je het specifiek aanvraagt om zorg te verlenen, dan heb je recht op 5 onbetaalde dagen AVP.

Mijn dochter studeert af

Hier is geen verlof voorzien. Wil je er toch absoluut bij zijn? Bekijk dan in eerste instantie met je directie of het lokaal op te lossen valt.

Ik wil bloed doneren

Voor het doneren van bloed is geen verlof voorzien. Vaak kan het ook buiten de schooluren. Lukt het op geen ander moment? Bekijk dan in eerste instantie met je directie of het lokaal op te lossen valt.

Ik verhuis op een schooldag

Voor de verhuis van een personeelslid is geen verlof voorzien. Probeer je verhuis buiten de schooluren te plannen, in het weekend bijvoorbeeld. Lukt het op geen ander moment? Bekijk dan in eerste instantie met je directie of het lokaal op te lossen valt.

Ik word opgeroepen als voorzitter van een stembureau

Bij (staats)burgerlijke opdrachten is je werkgever verplicht om je daarvoor het nodige verlof toe te kennen. Dat geldt ook wanneer je deel moet uitmaken van de jury van het hof van assisen (verlof: de duur van de zitting), je voor een rechtscollege moet verschijnen (verlof: de nodige tijd) of wanneer je een familieraad moet bijwonen die bijeengeroepen werd door de vrederechter (verlof: 1 werkdag).

Ik ga solliciteren voor een andere scholengemeenschap

Sollicitatieverlof bestaat niet in het onderwijs. Kader de gevoeligheid aan je eventuele toekomstige werkgever. Pols naar de bereidheid om samen te zoeken naar momenten buiten de reguliere werkuren.

Voor dit artikel werkte Klasse samen met het Departement Onderwijs en Vorming.

Simon Verbist