Klastitularis wordt coach

“Dat onze klastitularissen veel tijd staken in organisatiewerk en geen tijd vonden om met leerlingen te spreken, maakte niemand gelukkig”, vertelt leerlingenbegeleider Sophie Follong. In GO! Campus Genk, een stedelijke middenschool die gebukt gaat onder vroegtijdige schooluitval, coacht nu elke leraar een tiental leerlingen.

Sophie Follong: “In 2018 fristen we onze werking op. Een van de centrale vragen: hoe sta je dicht bij je leerlingen zonder je kerntaak ‘lesgeven’ te verloochenen? Wij kozen voor co-teaching met blokken instructie, differentiatie via 3 sporen en zelfsturing. Leraren geven daardoor meer uren aan dezelfde klasgroep.”

“Aan de rol van klastitularis sleutelden we ook. Ze voelden zich al jaren ‘administratieve medewerkers’: rapporten invullen en telefoneren naar ouders. Belangrijke taken natuurlijk, maar ook tijdsintensief als je dat voor een klas van 25 leerlingen moet doen.”

“Onze klastitularissen misten iets essentieels. Hoe het met leerlingen gaat, aan die vraag kwamen ze nauwelijks toe. Daardoor kenden ze hun leerlingen niet echt. Terwijl ze geknipt zijn voor de eerstelijnszorg. Want een vertrouwd gezicht uit de klas is soms een stapje minder ver dan de leerlingenbegeleider. Maar zonder tijd om te praten bleven sommige leerlingen met hun problemen lopen. In een stad als Genk waarin bijna 1 op de 6 leerlingen zonder diploma de school verlaat, is dat problematisch.“

Klastitularissen Sophie Follong heeft een gesprek met leerling — **Leerlingenbegeleider Sophie Follong:** “Klastitularissen hadden het gevoel dat ze hun leerlingen niet echt kenden.”

Kiezen op 1 oktober

Sophie Follong: “We hopen dat tieners die zich gezien voelen wél naar school blijven komen om te leren. Daarom wisselden we de klastitularissen voor coaches. Elke leraar – ook wie een praktijk of kleinere vak geeft – neemt maximaal 12 leerlingen onder zijn vleugels. Klassenraden voorbereiden, rapporten neerpennen, dat werk versnipperen we vandaag over meer schouders. Daardoor winnen we tijd om leerlingen van nabij te begeleiden.”

“Leerlingen mogen hun coach op 1 oktober zelf selecteren door een top 3 op te stellen. Krijgen ze altijd hun nummer 1? Nee, want dan eindigen de meest populaire leraren misschien toch weer met 25 leerlingen. Door verschillende namen te noteren, kunnen we een mooie puzzel leggen. Optie 3 moesten we nog nooit bovenhalen. Eerstejaars laten zich vaak leiden door het vak: ‘Ik doe graag Frans, dus die leraar mag mijn coach worden’. Tweedejaars gaan voor gedeelde interesses of persoonlijkheid.”

Spreekuur tijdens de week

Sophie Follong: “Van coaches verwachten we dat ze leerlingen vaak aanspreken. Kansen genoeg: je kruist iemand in de gang of refter en vraagt naar zijn weekend of haar voetbaltraining. Zo werk je aan een band. Daarnaast organiseren we officiële momenten. Elke rapportperiode plannen we een reflectie-uur waarin coach en leerling de voorbije maanden evalueren. Haal je deadlines, durf je vragen stellen in de les? We koppelen daaraan een werkpunt voor de volgende periode.”

“Bovendien heeft elke leraar vanaf dit schooljaar een vast coachingsuur. Dat kan omdat leraren door co-teaching en depannerende secretariaatsmedewerkers minder vaak moeten inspringen voor zieke collega’s. Tijdens dat uur mogen leerlingen met een zelfstandige taak, nooit tijdens instructiemomenten, passeren voor een korte hulpvraag of een wandeling tot in het bos. Ze weten: de lestijd die ik verlies, moet ik wel inhalen.’

Natuurtalenten en lijstvolgers

“Wie 100% achter het systeem stond, sprong al het eerste jaar mee op de kar. Wie eerst twijfelde aan zijn coachingskwaliteiten, volgde wat later vrijwillig. Niemand moest verplicht worden. Collega’s voeden elkaar met advies en bespreken uitdagingen in de lerarenkamer. En we zien: wie een beetje houterig start als coach of minder leerlingen telt, groeit snel en neemt de opdracht even sterk ter harte.”

“Soms nemen onze gesprekken onverwachte wendingen. Een meisje maakte zich zorgen over een vriendin nog voor we zelf signalen hadden opgepikt. En een jongen toont op foto trots zijn broers en zussen, samen in een kleine woonkamer. 2 vragen later begrijp je waarom hij taken ondermaats invult. Zijn bed is zijn bureau. Dat thuis anders is dan bij klasgenoten, daar loopt niemand graag mee te koop. Maar dankzij onze coach ziet hij onze huiswerkklas als een kans en niet als een waardeoordeel. Het gevolg: taken in orde, leraar tevreden, betere punten, goesting terug.”

Doortrekken naar de bovenbouw

Sophie Follong: “Coaches zijn ontmijners. Ze detecteren problemen voor ze knallen. Want als je leerlingen aanspreekt als het goed loopt, fluisteren ze je sneller toe wat slecht gaat. Ze weten dat leraren geen info te grabbel gooien. Als een volgende stap nodig is zoals een gesprek met een klasgenoot, leerlingenbegeleider of clb-medewerker, overleggen we daarover.”

“Ouders zien hun kinderen openbloeien van stille starters tot gelukkige durvers: ‘Op de basisschool werd mijn zoon gepest, nu lacht hij weer. Hij wil hier nooit meer weg’’. En ook je klaswerking profiteert van het nieuwe systeem. Een leerling die weet dat leraren er voor hem zijn, denkt 2 keer na voor hij een les saboteert. Om al die redenen willen we het systeem graag doortrekken naar onze bovenbouw. Leerlingen misschien de optie bieden om hun coach van de middenbouw nog een extra jaar te houden. Maar dat is toekomstmuziek.”

Bart De Wilde