5 vragen en antwoorden voor wie zwanger is en in het onderwijs werkt

Oh, en proficiat, hé!

Wanneer vertel ik de directeur over mijn zwangerschap?

Wettelijk gezien kan je tot 7 weken voor je uitgetelde datum (9 bij een meerling) wachten om je directie op de hoogte te brengen. Dat is het uiterste moment om je bevallingsverlof aan te vragen. Maar omwille van 2 redenen is het belangrijk om je zwangerschap zo snel mogelijk te signaleren: 

• Zo kan er tijdig rekening gehouden worden met eventuele risico’s die de gezondheid van je kind kunnen schaden. Dat gaat van bepaalde chemische stoffen en ziektes (gevaarlijk van bij het begin van je zwangerschap) tot mogelijk agressief gedrag van leerlingen en zware lasten tillen (in een later stadium van je zwangerschap). Je kan rechtstreeks contact opnemen met je arbeidsarts (op MijnGezondheid vind je de contactgegevens), zonder de school te verwittigen. Die stelt vast of je effectief een risico loopt. Is dat het geval, dan gaat je directie na of je werkomstandigheden aangepast kunnen worden. Lukt dat niet, dan heb je recht op verlof voor moederschapsbescherming of bedreiging door beroepsziekte.
• Je directie mag je vanaf het moment dat je je zwangerschap meldt niet meer ontslaan, tenzij om ernstige redenen. Let wel: loopt je opdracht als TABD’er af tijdens je zwangerschap, dan ben je geen werknemer meer op de school. Dat betekent dat je op dat moment geen recht hebt op een verlofstelsel of salaris. Je valt dan terug op het vangnet van de sociale zekerheid (werkloosheidsuitkering en mutualiteit). Vermijd financiële verrassingen door dit op voorhand met je  personeelsverantwoordelijke te bespreken.

Wanneer stop ik met werken?

Als je een gezondheidsrisico loopt, stop je in de praktijk meestal meteen, ook al kreeg je van je arbeidsarts nog geen recht op verlof voor moederschapsbescherming of bedreiging door beroepsziekte.

Indien niet, dan stop je ten vroegste 6 (bij een meerling: 8) weken en ten laatste 1 week vóór je vermoedelijke bevallingsdatum. Hoeveel prenataal bevallingsverlof je opneemt, kies je dus zelf. 

In totaal heb je recht op 15 weken (bij een meerling: 17-19) bevallingsverlof. De prenatale weken worden van je postnatale weken afgetrokken.

Beval je vroeger, en heb je dus toch tijdens de verplichte 7 dagen prenataal verlof gewerkt, dan verlies je de gewerkte dagen. Overschrijd je de 6 weken prenataal verlof omdat je later bevalt, dan heeft dat geen impact op je weken postnataal verlof.

Telt mijn zwangerschapsverlof mee voor mijn TADD-dagen?

Deels. Om aanspraak te maken op een TADD, heb je 290 dagen dienstanciënniteit en 200 dagen effectieve prestaties nodig. De dienstanciënniteit loopt tijdens alle zwangerschapsverloven door, maar van de 200 dagen effectieve prestaties worden maximaal 70 dagen van je bevallingsverlof en de periode van verwijdering omwille van een gezondheidsrisico (moederschapsbescherming en/of bedreiging door beroepsziekte) meegerekend.

Neem je ouderschapsverlof op wanneer je nog geen TADD bent, dan tellen die dagen niet mee voor je 200 dagen effectieve prestaties.

Heeft mijn zwangerschap invloed op mijn vakantiegeld of eindejaarstoelage?

Nee, bij elk zwangerschapsverlof – of je nu TABD, TADD of vastbenoemd bent – word je beschouwd als actief in dienst. Als je actief in dienst bent, blijft de teller van je geldelijke anciënniteit lopen, een van de factoren in de berekening van de eindejaarstoelage en het vakantiegeld.

Welk verlofstelsel neem ik op?

Bevallingsverlof neem je sowieso op. Daarna heb je nog een aantal opties om – al dan niet onmiddellijk aansluitend – verlof te nemen voor je kind. Plan een gesprek met je personeelsverantwoordelijke om te overlopen wat het best bij jouw situatie past.

Bevallingsverlof (of moederschapsrust)

Het bevallingsverlof is een recht en omvat 15 weken (bij een meerling: 17 weken, eventueel met 2 weken te verlengen). Je neemt maximaal 6 (bij een meerling: 8) en minimaal 1 week (7 dagen) prenataal bevallingsverlof op. Wat resteert, neem je na je bevalling op. De bevallingsdag is de eerste dag van je postnataal verlof. 

Als vastbenoemde werknemer ontvang je je reguliere salaris. Heb je een tijdelijk statuut (TABD of TADD), dan krijg je een uitkering van je ziekenfonds. De eerste 30 dagen van je bevallingsverlof krijg je 82% van je brutoloon uitgekeerd. Vanaf de 31e dag is dat nog 75%. Op de website van het RIZIV vind je hierover meer informatie.

Waar wat wanneer in te leveren?

• attest van je arts met uitgerekende datum ten laatste 7 weken (9 bij een meerling) op je school en als tijdelijke – TABD of TADD – ook bij je ziekenfonds
• afwezigheidsattest bij de start van je bevallingsverlof op je school (zoals bij ziekteverlof)
• medisch attest Certimed bij het controleorgaan (zoals bij ziekteverlof)

Betaald ouderschapsverlof (loopbaanonderbreking)

Je hebt recht op loopbaanonderbreking voor ouderschapsverlof. Je kan dat voltijds, halftijds met een vijfde of met een tiende opnemen. Let wel op: sommige opnamevormen zijn een gunst. 

De loopbaanonderbreking voor ouderschap moet ten laatste één dag voor de 12e verjaardag van je kind ingaan. Bij een kind met een beperking is dat één dag voor de 21e  verjaardag. 

Dit verlofstelsel heeft een maximumduur van 4 maanden (voltijds), 8 maanden (halftijds),  20 maanden (1/5) en 40 maanden (1/10), maar kan in schijven opgenomen worden. Dat biedt heel wat opties, die je best overloopt met de personeelsverantwoordelijke van je school. 

Je ontvangt geen salaris, maar een uitkering van de RVA voor de volledige periode van de loopbaanonderbreking. Op de website van RVA kan je de exacte bedragen terugvinden. Scroll door naar ‘onderwijssector’.

Onbetaald ouderschapsverlof (voormalige borstvoedingsverlof)

Het onbetaald ouderschapsverlof is een recht en omvat 3 maanden. Je vraagt het verlof op je school aan en neemt het in één keer op in het jaar na de geboorte van je kind. Als je het verlof vroegtijdig stopzet, verlies je de resterende dagen.

Voor dit verlof krijg je geen salaris uitbetaald. Wel telt je verlof – net als alle zwangerschapsverloven – mee voor de berekening van je anciënniteit.

Werkverwijdering tijdens de zwangerschap en borstvoeding

Als de arbeidsarts vaststelt dat je job een risico inhoudt en je directie je werkomstandigheden niet kan aanpassen, mag je je job niet uitvoeren. Je hebt dan recht op verlof voor moederschapsbescherming of bedreiging door beroepsziekte. In de praktijk gaat het vooral om personeelsleden uit het kleuter- en buitengewoon onderwijs.

Dat verlof neem je tijdens je hele zwangerschap en – als je borstvoeding geeft – tot 5 maanden erna op.

Vastbenoemde personeelsleden krijgen hun volledige salaris. TABD- of TADD’ers krijgen een uitkering van hun ziekenfonds. Afhankelijk van je situatie, bedraagt die uitkering 78% van je brutoloon tijdens de zwangerschap en 60% tijdens de borstvoedingsperiode. Op de website van het RIZIV kan je de details nalezen.

Borstvoedingspauzes

Naast bovenvermelde verloven heb je recht op pauzes om melk af te kolven. Ga met je directeur of personeelsverantwoordelijke in gesprek over het tijdstip van die pauzes.

Overdonderd door de informatie? Zet dan nog eens alles op een rijtje met onze tabel voor de vastbenoemde en die voor de TABD- of TADD’er.