Deconnectie: 3 leraren over spanning

Leraren lijken steeds langer en vaker aan te staan. Ontkoppelen is dus nodig. Tegelijkertijd halen we veel energie uit verbinding met anderen. Hoe rijm je die 2 met elkaar? En met jouw persoonlijkheid en levensfase? 3 leraren nemen je mee in hun zoektocht naar (de)connectie.

Leraar Tim
“Als mijn leerlingen met een goed gevoel het weekend ingaan, kan ik de knop makkelijker afzetten”

“20 jaren in onderwijs zijn geen doorslagjes van elkaar. Kwam school in mijn beginjaren vaak vóór mijn gezin, dan draai ik die volgorde nu om door te begrenzen en te structureren. Een 4/5e opdracht past perfect bij mijn huidige levensfase.”

“Voorbereidingen en verbeterwerk thuis probeer ik elke week op hetzelfde vaste moment te plannen. Dat consequent volhouden lukte me niet vanaf dag 1. Bovendien kan je als leraar niet te rigide zijn: in drukke periodes – zoals examenweken – moet je soms uitwijken naar zondagwerk.”

“Engageer ik me nog na de lessen? Zeker. Maar ik kies bewuster dan vroeger. Het teambuildingsweekend en de studiereis overleefden de schrap-oefening. Met collega’s samenwerken op en na school geeft ons energie.”

“Maar we overladen elkaar niet met mails of app-berichtjes. Check ik om de 24 uur mijn Smartschool, dan hol ik nooit achter de feiten aan. Mijn persoonlijk smartphonegebruik hou ik ook bewust klein: geen Facebook of Instagram. Zuchten vrienden na een voetbalmatch over de reeks gemiste berichtjes, dan voel ik geen nood aan een digitale detox.”

“Een sociale job met betrokken collega’s, daarvoor teken ik nog 20 jaar. We dragen zorg voor elkaar. Duwt perfectionisme een van ons richting rode zone, dan nemen we taken over of grijpen we in: ‘Hé, niet elke les kan een modelles zijn.’”

“En leerlingen doen groeien, maar ook met leerstof en didactische werkvormen vastgrijpen zodat ze hun smartphones vergeten, is zalig. Tijdens een uurtje toneel lukt dat bijna altijd. Dus plan ik dat vrijdag op het laatste lesuur. Zo duiken leerlingen en ik met een fijn gevoel het weekend in. Dat maakt loskoppelen van school ook gemakkelijker.”

Leerlingbegeleider Rien
“Deconnectie zit ook in heldere afspraken”

“Jongleren met te veel balletjes? De schrik om er eentje te laten vallen geeft stress. Leerlingen merken dat, en dat kan ik me als leerlingbegeleider niet permitteren. Iemand met een paniekaanval mag niet een van de vele balletjes zijn. Die moet voelen dat ik mentale ruimte heb om te praten. Niet strak getimed tussen 12.45 en 13 uur, maar zolang het nodig is. Zo ontstaat een vertrouwensband. En voel ik me niet tekortschieten.”

“Makkelijker gezegd dan gedaan? Niet als je preventief werkt. Ik baken mijn rol af. Niet een beetje leraar en een beetje leerlingbegeleider, maar volledig dat laatste. Oké, de vacatures voor fulltime leerlingbegeleiders zijn schaars, waardoor ik elke dag van Turnhout naar Bornem pendel. Maar achter de trein aanhollen vergt minder energie dan achter de feiten.”

“Deconnectie zit ook in heldere afspraken. Aanspreekbaar zijn voor leerlingen, collega’s en ouders vertroebelt de scheidingslijn tussen werk en privé. Crises houden geen rekening met mijn vrije momenten. Maar continu van wacht zijn is niet gezond. Ik wil ook mama zijn. Fysiek én mentaal. Wie mij nodig heeft, stuurt daarom eerst een bericht. Als mijn kindje slaapt, bel ik terug. Een simpele afspraak waardoor ik niet met een wenende baby op de arm crises te lijf moet gaan. Rust.”

“En niet alleen voor mij. Wie in nood zit, verliest perspectief. Je focust op degene die je op dat moment kan helpen. Neemt die de telefoon niet op, dan loert onrust of paniek om het hoekje. En verergert de nood. Een stappenplan kalmeert, zelfs als dat plan je voorschrijft even geduld te hebben.”

Leraar Inge
“Schoolwerk doe ik na 16 uur in mijn klas”

“Ik probeer mijn job als leraar een beetje te modelleren naar een 8-tot-5. Daarom blijf ik na het laatste belsignaal geregeld in de klas hangen om wat verbeterwerk te verzetten. Op de achtergrond speelt dan een podcast als De Bourgondiërs of De Spiegel. Nablijven om te werken gaat nu beter dan vroeger. Toen begon het rond 16.30 uur te knagen: zitten mijn kinderen niet al lang in de opvang? Vandaag komen ze zelfstandig naar huis en kan ik meer mijn eigen ritme volgen.”

“Dankzij dat uurtje focus op school en de fietsrit die volgt – 7 minuten luidop 2 hits meezingen –, blijft mijn boekentas thuis vaak dicht. Natuurlijk lukt dat niet altijd. Dat moet ook niet. Maar als ik ‘s avonds rust vind, draait mijn klas de volgende dag écht op hoger toerental.”

“Ook over digitale media denk ik na. Toen het in de WhatsAppgroep van collega’s tot ’s avond laat berichtjes bleef regenen, stapte ik eruit. Maar dan mis je de leuke berichten. Zonder dat er expliciete regels kwamen, tikken mijn collega’s vandaag minder tekstjes en meer duimpjes. Het signaal voor mij om er weer in te stappen. Want die groep verlaten geeft rust, maar erin zitten creëert een hele fijne band.”

“Hetzelfde geldt voor de lerarenkamer. Daarom spendeer ik daar elke dag een stukje van mijn middagpauze. Zware vergaderkost vermijden we bewust. We delen terloops zorgen om leerlingen, maar tanken vooral bij met aandacht voor elkaar en gesprekken die vrolijke bochten maken. Hoe zijn we in godsnaam bij dit onderwerp beland’, lacht onze directeur – op bepaalde dagen de enige man op school – vaak.”

“Je doet er als leraar toe voor je leerlingen en hun ouders, maar je kan niet alles oplossen. Ouder worden – zowel de jaren als het moederschap – leerde me relativeren. En toch overvalt het me soms. Dan denk ik op school: hoe groot zijn mijn leerlingen al. Maar als ik ze buiten de schoolmuren tref, valt me vooral op hoe klein ze nog zijn.”

Benieuwd naar wat preventieadviseur Rosanne Volckaert (IDEWE) over (de)connectie te zeggen heeft? In dit artikel vertelt ze hoe breinproof gedrag de verantwoordelijkheid van individu én beleid is.

Bart De Wilde & Tine Jellasics