Video
Mantle of the expert: drama als leermiddel
“Toen ik de dramatechniek Mantle of the expert leerde kennen, merkte ik dat drama en onderwijs elkaar enorm kunnen versterken”, zegt Barbara Bellinkx, zorgleraar in basisschool GIBO De Driehoek in Brasschaat. “Je creëert samen met je leerlingen een fictief verhaal, en die fictieve wereld wordt het raamwerk van je leerstof.”
Lees verder onder de video.
Barbara Bellinkx, zorgleraar basisschool GIBO Driehoek: “Mantle of the expert is een drama-methode waarmee je gewone leerstof in de klas gaat verkennen. Je creëert samen met de kinderen een fictieve context waarin je thema’s uit de geschiedenisles, maar bijvoorbeeld wiskunde of taal een plek kan geven.”
“Ik ben zelf geen klasleraar, dus ik toets eerst bij mijn collega’s af welke thema’s op de planning staan. Op basis daarvan kies ik een verhaal als kapstok. Deze week start het vijfde leerjaar met het thema ‘de middeleeuwen’. De komende weken neem ik de leerlingen van 5B mee naar een middeleeuwse burcht. De kinderen worden onderzoekers, of een team van experten, in die fictieve wereld.”
“Elke week verkennen ze één lesuur lang: hoe zit een middeleeuwse burcht in elkaar? Wie leefde er? Hoe was de tijdgeest? De burcht staat bovendien te koop en moet gerestaureerd worden. Daar komt wiskunde bij kijken: hoeveel kost het om het plafond te schilderen in goudverf? En past dat wel in het budget? Vanuit die onderzoeksvragen leren ze heel echte dingen die de reguliere lessen daarna enorm verrijken.”
Peper en zout
Barbara: “Om het verhaal extra kracht bij te zetten, maak ik gebruik van verschillende media: peper en zout die het verhaal kruiden. Ik licht een tipje van de sluier op via een brief, een familieportret of een voorwerp. Mantle of the expert is natuurlijk een dramatechniek, dus ook spel krijgt een heel prominente rol.”
“Zo verbeeld ik als leraar vaak een personage, waarbij ik meestal niet spreek, maar verwacht van de leerlingen dat ze goed kijken naar mijn non-verbale communicatie. Of ik laat ze zelf een scène dramatiseren. Hoe voelt het om in een koude burcht te wonen? Waarom is een personage triest wanneer die te koop wordt gezet? Of: waarom wil iemand eigenlijk zo graag ridder worden? Wanneer ze zich moeten inleven in een situatie, roept dat andere vragen op dan tijdens een gewone les. Die inleving maakt de methode zo bijzonder.”
Actieve betrokkenheid
Barbara: “Ik schrijf geen scenario van begin tot einde uit. De start van een mantle kies je uit een lijst van ontwikkeld lesmateriaal, of verzin je zelf. Daarna zitten de kinderen actief mee aan het roer. Zij bepalen het verdere verloop.”
Een mantle is de voedingsbodem waarin je zaadjes plant. De vruchten pluk je in de lessen daarna.
Barbara Bellinkx
leraar
“Dat maakt het spannend voor jou als leraar: je weet nooit helemaal waar je gaat uitkomen. Zo resulteerde een mantle over trollen in een natuurgebied plots in een charter over burgerrechten, een totaal andere richting dan wat ik zelf in mijn hoofd had. Je hebt een klas vol ideeën, daar speel je als leraar op in. Zo geven we samen het verhaal vorm en dat verhoogt de betrokkenheid van de kinderen.”
“Het lijkt een enorme omweg om via drama leerstof aan te brengen, maar de betrokkenheid die je krijgt, bereik je niet met een filmpje of een spelletje. Leerlingen doen en denken actief mee. Ze willen weten hoe de vork aan de steel zit, zodat het verhaal verder kan gaan. Ook na de les komen ze me regelmatig vertellen dat ze in de bib een boek vonden over het thema waaraan we op dat moment werken. Wanneer je die betrokkenheid tijdens een les kan bereiken, dan is the sky the limit.”
Via drama werken aan taal
Barbara Bellinkx: “De methode is heel taalrijk. Je bent voortdurend bezig met vertellen, verwoorden en parafraseren. Kinderen leren actief woordenschat gebruiken, die ze misschien niet hadden gezien in een gewone les. Wat is een schietlood? Of: 2 personages staan onwennig tegenover elkaar, maar wat wil dat zeggen, onwennig? Niemand wist het antwoord, tot ik vertelde dat je dat in het Engels ‘awkward’ noemt.”
“In onze school zitten ook leerlingen die minder makkelijk uit hun woorden komen, of die anderstalig zijn. Ook zij zijn gebaat bij deze methode en krijgen enorm veel kansen om spreekvaardigheid te oefenen. Maar iemand dwingen om voor een groep te spreken doe ik nooit. Veiligheid is een van de sleutelvoorwaarden om drama succesvol in de klas te brengen.”
Potgrond
Barbara Bellinkx: “Heel sterke leerlingen zitten vaak met waarom-vragen. “Waarom moeten we dit kennen?” Die vraag valt helemaal weg wanneer ze midden in een verhaal zitten. Plots ontstaat de noodzaak om de oppervlakte van het plafond te berekenen, want ze moeten uitzoeken of ze wel genoeg verf kunnen kopen voor ze verder kunnen in het verhaal. Leren wordt zinvol en meteen bruikbaar in de fictieve context.”
“Voor minder sterke leerlingen biedt de context van een verhaal dan weer een houvast om complexe leerstof aan vast te knopen. Dat merk ik ook bij toetsen. Ik vergelijk het vaak met de mnemotechniek van het geheugenpaleis. Leerinhouden die we in het kader van een mantle zagen, kunnen later makkelijker worden gereconstrueerd.”
“Wanneer ik het voor mezelf zou samenvatten, beschrijf ik mantle of the expert vaak als de voedingsbodem, of de potgrond waarin je zaadjes plant. De vruchten pluk je in de lessen daarna.”
Meer lezen over de methode? Op mantleoftheexpert.be vind je heel wat publicaties en uitgewerkte lesplannen.
Log in om te bewaren
Joke Schoolmeesters
12 mei 2023Waw, wat een zalig filmpje! Wat een zaaaaalige leerkracht! Het ontroerde me echt (kreeg zelfs tranen in mijn ogen!) om de leraar en de kinderen bezig te zien. Om te zien hoe enthousiast de kinderen zijn, hoe verschillende leerdoelen aan bod komen, hoe onderbouwd dit allemaal is. Meer van dit op elke school graag! Een ouder, zelf geen leraar.
Laat een reactie achter