Hoe verloopt een rouwproces op school?

1 op 4 leraren in het basisonderwijs verloor ooit een leerling. 2 op 3 leerlingen in het secundair werden al geconfronteerd met de dood van een leraar of medeleerling. Is jouw school voorbereid? Ken je de 7 stappen om als school een rouwproces te doorlopen?

Preventie: geef ruimte aan de dood

Creëer op school een atmosfeer waarin het niet raar of stom is om emoties (blij, bang, boos) te hebben, maar waar emoties tot het dagelijkse leven behoren.
Ga het onderwerp ‘dood’ niet uit de weg. Er doen zich geregeld gelegenheden voor om er terloops over te spreken (een dood dier in het park, verkeer, niet alleen rond 1 november). Zo kunnen leerlingen vragen stellen in een niet emotioneel geladen sfeer en wordt het makkelijker erover te praten als er zich echt een sterfgeval voordoet.
Voorzie een stille hoek in de klas of een stille ruimte in de school. Leerlingen kunnen daarnaartoe als ze dat wensen. Daar worden wel dwingende afspraken over gemaakt. Wie ernaartoe gaat mag niet gestoord worden door andere leerlingen. De leraar kan wel suggereren om te praten over de gevoelens van de leerling die zich terugtrekt.

7 stappen om te rouwen

1. Hou een crisisteam

van 3 of 4 mensen klaar: een coördinator (meestal de directeur), een communicatieverantwoordelijke, een woordvoerder, een beheerder van informatie.

2. Leg vast met wie je communiceert

en in welke volgorde: CLB, hulpverleners, andere instanties die minder met de emoties van het moment beladen zijn. Overleg met de familie van de overledene: hoe kan je hen helpen?

3. Breng het droeve nieuws

zo snel en zo volledig mogelijk naar buiten.

4. Bepaal het programma voor de eerste dag(en):

hoe licht je de collega’s, de ouders, de leerlingen in? Waar en wanneer doe je dat? Moet er extra opvang komen voor de leerlingen?

5. Creëer ruimte voor het rouwproces:

een stille ruimte, een rouwregister, momenten waarop de les mag wijken voor praten en verwerken, de mogelijkheid om even ‘af te haken’.

6. Organiseer samen met leraren en leerlingen een afscheidsplechtigheid op school.

Of is er een ritueel in de school waar je naar kan teruggrijpen in een crisismoment? Bijvoorbeeld een kring vormen en even stil zijn. Leerlingen herkennen dat ritueel als dragend. Zij voelen zich in de groep opgenomen en gesteund, ook op moeilijke momenten.

7. Bewaar een herinnering aan de overledene:

een foto, een symbool, de naam van een klaslokaal … Het is ook een gelegenheid om over de overledene te spreken als iemand daar behoefte aan heeft en het geeft het signaal: dood is niet vergeten.