Zo doen zij het
Leerlingen en ouders welkom op de klassenraad
Wat er achter de gesloten deuren van de klassenraad gebeurt? Daarover leven de wildste geruchten. Want de mythe van leraren die leerlingen genadeloos op de rooster leggen, leeft. Tot je de deuren opengooit, merken ze in GO! Erasmusatheneum Deinze.
10 jaar geleden gooiden jullie de klassenraden open. Waarom?
Michael Van Coppenolle, directeur: “Omdat het toenmalige bso-team en de leerlingenbegeleider daarop aanstuurden. Hun leerlingen keken enkel naar de rapportcijfers en lieten de geschreven feedback links liggen. Zelfs tekstpareltjes over werkpunten bleven te vaak dode letter. Jammer voor al het werk van de leraren.”
“Dat stond in schril contrast met mondelinge feedback. Die kon leerlingen wel aanzetten tot gedragsverandering. Daarom kwam de klassenraad in het vizier: wat als ze die mogen bijwonen? Een prikkelend idee, maar ook een mooi signaal. Omdat de nood het hoogst was in onze arbeidsmarktgerichte finaliteit gingen de deur voor hen het eerst open. Letterlijk.”
© Eva Vlonk
Was elke leraar gewonnen voor de open klassenraad?
Michael: “Niet elke leraar stond meteen te springen. Sommigen voelden twijfel of angst. Logisch. Je gooit een oude traditie om. ‘Kunnen we nog vrijuit spreken?’ was de meest gestelde vraag. Gevolgd door: ’Hoe reageert een leerling de volgende dag in mijn klas als ik doorspreek op de open klassenraad?’ We kregen zelfs deze suggestie: ‘Overleggen we na de open klassenraad ook nog eens gesloten?’ Niet dus.”
“We beseften: alleen met duidelijke spelregels garanderen we open- en veiligheid. Problemen moeten op tafel komen, maar snel gevolgd door oplossingen. Zonder op de man te spelen: leerlingen zijn geen ambetanteriken, maar gedragen zich soms lastig. Belangrijk detail: de delibererende klassenraad in juni blijft wél gesloten. Regelgeving verbiedt dat leerlingen of ouders op het einde van het schooljaar aansluiten.”
Wat zijn de spelregels van de open klassenraad?
Annelies Wauters, adjunct-directeur: “Alle eerstejaars nemen 1 keer verplicht deel, in december. Die open klassenraad organiseren we tijdens de schooluren. Leerlingen werken in hun klas aan een taak of volgen een workshop. Om de beurt trekken ze naar een ander lokaal om de klassenraad digitaal bij te wonen. Een opvoeder blijft altijd in de buurt zodat leerlingen hun hart kunnen luchten. Want elke eerste keer is spannend. Zeker een open klassenraad brengt emoties naar boven. 1 negatieve opmerking komt vaak harder binnen dan een handvol positieve. ”
“Alle leerlingen van het tweede tot zevende jaar krijgen via e-mail een uitnodiging voor de open klassenraden van oktober en maart. Ze beslissen zelf of ze intekenen. Hun klassenraden liggen – anders dan bij onze eerstejaars – na de lesuren, tot 20 uur. Wie deelneemt, doet dat dus van thuis uit. De leerlingen met specifieke zorgnoden verplicht we wel, in het bijzijn van hun ondersteuner.”
Na de eerste open klassenraad kunnen leerlingen hun hart luchten bij een opvoeder
Annelies Wauters
adjunct-directeur
Michael: “Een open klassenraad vraagt veel voorbereiding en een strakke planning. Voor elke ingeschreven leerling voorzien we 7 minuten. Elke leerling en ouder krijgt link naar hun open klassenraad. Het gesprek volgt een vast stramien. De directie trapt af met ‘welkom’ en herhaalt de korte en duidelijke spelregels. ‘De leraren spreken over jou, niet tegen jou. De leerlingenbegeleider vat op het einde de opmerkingen samen. Als leerling krijg je de kans om te reageren of iets te verduidelijken.’”
“De klastitularis bereidt het gesprek voor met een sjabloon: waar lopen we vast, wat doen we al, welke acties zetten we in gang? Heel vaak kan de leerling zich vinden in de werkpunten. Soms brengt die nieuwe info aan: ‘Ik diende taken niet in, dat klopt. Maar thuis waren er spanningen omdat mijn vader zijn job kwijt is.’ Die inzichten nemen we natuurlijk mee als we de leerling begeleiden.”
Annelies: “Leerlingen die niet intekenen voor een open klassenraad, filteren we. Voor wie is een gesloten klassenraad nodig, voor wie niet? Ook die gesloten klassenraden zijn gericht en constructief. We weten heel goed waarom we een leerling bespreken en laten weinig ruimte voor koetjes en kalfjes als ‘Ik zag de moeder in de Albert Heijn. Wat die allemaal te vertellen had!’”
© Eva Vlonk
Zijn ouders welkom op de open klassenraad?
Michael: “Ja. Als leerlingen intekenen, mogen hun ouders volgen. Anders niet. Ouders spreken in principe niet. Heel soms reageren ze toch. Bijvoorbeeld als het beeld van de klassenraad niet strookt met hoe een ouder zijn kind ziet. Die vindt dat zijn dochter of zoon wél hard werkt en wil dat graag inbrengen.”
“Dan komt de voorzitter tussen: ‘We waarderen en begrijpen je reactie, maar dit is niet het goede moment. We nodigen je graag uit op het oudercontact voor overleg.’ Soms gaan we een stap verder en bellen we emotionele ouders meteen na de klassenraad even op. Zo geven we hun de kans om even te ventileren.”
Versterkt de open klassenraad de band tussen leraren, leerlingen en ouders?
Annelies: “Absoluut. Die open communicatie vergroot het respect tussen leraren en leerlingen. Ze spreken positiever over elkaar. Leerlingen moeten bijvoorbeeld ‘goeiedag’ zeggen als ze de open klassenraad binnenstappen. Met die kleine gewoontes smeren we de ketting tussen leerlingen en leraren.”
“Met die open klassenraad weerleggen we de clichés dat leraren daar openstaande rekeningen vereffenen. Leerlingen ontdekken dat leraren helemaal niet roddelen achter hun rug. Ze wikken hun woorden en willen het beste voor hun leerlingen.”
Michael: “Door ouders uit te nodigen op de open klassenraad, verdwijnt een belangrijk tussenschot. Een leerling kan thuis (on)bewust uitspraken verdraaien. Of blijven beweren dat die ene leraar hem viseert. Aanwezige ouders horen dat leraren oplossingen zoeken en krijgen zo de kans op te volgen of hun kind zich aan de afspraken houdt. We zien ook dat ouders na de open klassenraad beter weten welke leraar bij het oudercontact op hun lijstje moet staan.”
© Eva Vlonk
Stuurden jullie tijdens 10 jaar open klassenraden bij?
Michael: “De allereerste klassenraden hielden we overdag en live. Het voordeel van de nabijheid: je ziet elkaar, een leraar kan achteraf in de wandelgangen nog even polsen hoe de klassenraad binnenkwam. Maar door de schaalvergroting – de open klassenraad is nu een recht voor alle leerlingen – werd de organisatie een stuk moeilijker. Corona bracht zowaar de oplossing. We moesten verplicht overschakelen naar online open klassenraden. Die formule werkt vandaag nog altijd wonderwel.”
“Iedereen ziet de praktische voordelen van die online variant. Leraren die niet bij elke klassenraad moeten aansluiten, kunnen zich thuis organiseren. Leerlingen moeten de verplaatsing naar school niet meer maken. En voor ouders is het makkelijker om zich vrij te maken. Ze loggen dan 7 minuten in op het werk, in hun auto of aan de zijlijn van het voetbalveld.”
Annelies: “De klastitularis spreekt de leerling achteraf op school meermaals aan. Hoe voelde de klassenraad voor je? Zie je het zitten om met het advies aan de slag te gaan? De open klassenraad is een kleine maar belangrijke bouwsteen in onze leerlingenzorg.”
Waarom is de open klassenraad de hele organisatie waard?
Michael: “In de tweede en derde graad van de dubbele en arbeidsmarktgerichte finaliteit blijft een kwart van de leerlingen zich inschrijven. Dat is best veel. Hun onderwijsparcours loopt niet altijd over rozen. Ze bouwen moeilijker een band met de school, moeten dieper graven naar motivatie. Dat nét die tieners na schooltijd tijd vrijmaken om te luisteren naar hun leraren en soms pittige klassenraden, stemt ons heel tevreden.”
Annelies: “Als een groep leerlingen meer feedback van het lerarenteam meeneemt, is het de hele puzzel waard. Of als er eentje emotioneel reageert. Een eerstejaars kreeg tranen in zijn ogen omdat leraren zo mooi over hem spraken. Het team zag zijn zoekende inspanningen en sprak het volle vertrouwen uit. Terwijl die jongen tijdens de eerste maanden in het secundair niet bepaald overliep van zelfzekerheid. Als hij dan ontroerd ‘dank je wel’ stamelt, weten we: die blijft komen. Ook als zijn schoolloopbaan begint te sputteren.”
Log in om te bewaren
Ga jij voor een straf blad? Geboeid worden door onderbouwde tips en inspirerende verhalen? Krijg 4 keer per jaar Klasse Magazine in je bus, voor maar € 10.
Abonneer nu
Laat een reactie achter