Op klasuitstap naar Kina: Tuin in Gent 

Ssst, hier slapen wij! 

“Vogelspinnen zijn nachtdieren”, legt gids Elsie uit in Kina: Tuin. “Dus die slapen nu allemaal”, vult Ayden direct aan. Elsie verzacht haar stem, de leerlingen kijken haar met grote ogen aan. “Wij, als échte spinnenvrienden, laten hen dus rustig verder slapen”, fluistert ze. “Roepen, op de ramen tikken of tegen het bed duwen: wij worden ook niet graag gewekt met veel kabaal.”

De deuren van de linkervleugel van het museumgebouw zwaaien open. De 24 leerlingen van juf Charlotte rennen zachtjes van het ene terrarium naar het andere. Hun gedempte opwinding overstemt al gauw het getjirp van de krekels. “Wauw, ik wil thuis ook zo’n wandelende tak!” droomt Martin bij een bende beweeglijke stokjes.

Enkele meisjes drukken hun neus bijna tegen een glazen bak. “Smakelijk!”: over hun hoofden gooit een medewerker ineens een krekel bij de vogelspin. Met één krachtige sprong verschanst die zich meteen onder een stukje hout. De meisjes kijken ontzet, maar een aanval blijft uit. De maag van deze achtpotige gromt nog niet.

© Katrijn Van Giel

Hang je vel eens aan de kapstok 

Wat Elsie vasthoudt, toont zich ook bijzonder rustig. “Is dit een echte spin?” wil ze weten. “Slaapt ze? Of is ze dood?” Een voor een bestuderen we de inhoud van de glazen box. Het spinnenlijfje zit vol gaatjes en beweegt niet. “Dat is het velletje van de spin!”, merkt Eva op.

“Om te groeien, trekken spinnen af en toe hun vel uit”, beaamt Elsie. “Trek eens aan jullie eigen vel!” De leerlingen trekken aan oren, wangen en handen. Hun huid rekt mee, het exoskelet van spinnen niet. “Daarom moeten ze dus regelmatig vervellen.”

Rodayna assisteert Elsie. “Wat als Rodayna veel gegeten heeft?” vraagt Elsie. “Dan wordt ze groter!” weten haar klasgenoten. Elsie ritst Rodayna’s trui open en trekt die uit. “Kijk, daaronder zit een nieuw velletje!” Rodayna strekt zich helemaal uit zodat haar T‑shirt opnieuw goed aansluit.

Een versneld filmpje toont wat ze zonet uitbeeldde. “Dit duurt een paar uur, soms wel een dag”, weet Elsie. De spin ligt op haar rug, het bloed zakt naar haar kopborststuk. Dat zwelt op en scheurt open. De spin glijdt uit haar oude huid en draait zich weer om. Groter, hariger en donkerder: helemaal in het nieuw.

Spinnenliefde

Elsie haalt een uitvergrote plastic spinnenpop boven: “Hoeveel poten heeft een spin?” Meryem telt: “6, 7, 8 … 9 en 10”. “Jullie dachten 8, hé?”, grijnst Elsie. “Die 2 pootjes bovenaan, zijn tasters: de armen van de spin.” Bij reuzegrote foto’s van kruis- en wespspinnen raden we of het een mannetje of een vrouwtje is. “Strek je armen en handen tot een puntje bij een vrouwtje, bal je vuisten bij een mannetje”, luiden de regels van de quiz.

“Mannetjesspinnen hebben dikke tasters: het zijn kommetjes voor hun zaadjes”, verduidelijkt Elsie. “Zo komen ze bij de spinneneitjes van het vrouwtje.” Met 2 plastic spinnen verbeeldt Elsie hoe de dieren zich voortplanten. De kleine mannetjesspin kruipt onder het grote lijf van het vrouwtje, tot vlak bij haar tanden. “Soms denkt zij dan: het is precies al lang geleden dat ik nog gegeten heb!” leeft Elsie zich in. “Dan verslindt ze het mannetje en eet hem helemaal op.” Niet zonder risico dus, de spinnenliefde.

Uit een doosje tilt Elsie voorzichtig een wit, fragiel coconnetje. “Hierin bewaart een spin haar eitjes”, legt ze uit. “Ingepakt in spinsel blijven de spinneneitjes lekker warm en zijn ze beter beschermd.” Of we die cocon eens van dichtbij willen bekijken? “Maak van je duim en wijsvinger een pincet en leg ‘m voorzichtig op je hand”. Jashar en Elya kijken hun ogen uit. “Wauw, komt dat écht uit het achterlijfje van zo’n spin?”

Maandelijkse kost

Even indrukwekkend gesponnen als zo’n cocon, zijn spinnenwebben. Met het betere kunst- en vliegwerk bouwen spinnen hun web. Klaar in 45 tot 60 minuten. “Dat is plakkerig!” roept Thalia. “Juist, insecten hebben zo’n web vaak niet gezien en raken verstrikt in de kleverige draadjes”, gaat Elsie verder. “Via haar giftanden injecteert de spin dan zure verteringssappen. Dat maakt het insect zo slap als pudding of soep.”

Een lekkernij voor achtpotigen, maar Vova en Ahmed trekken toch hun neus op. “Wat eten spinnen nog?” polst Elsie. “Blaadjes of zachte stokken?” gokken de leerlingen. “En de papa-spinnen!” De uitleg over parende spinnen zindert duidelijk nog na.

“In het wild eten vogelspinnen grotere dieren: kleine slangen, vogels en kikkertjes”, vertelt Elsie. “Hier in ons museum voederen we ze krekels.” Op een felgele sticker bij een terrarium leest Meryem de datum: 24 september. “Wij eten 3 keer per dag, deze vogelspinnen 1 keer per maand”, legt Elsie uit. De dagen van die ene krekel van daarnet zijn dus geteld.

Hoop voor de arachnofoob?

Ondertussen knipt Elsie het lichtje van de microscoop aan en schuift er een klein exemplaar onder. “Spinnen kunnen niet goed zien”, stelt ze. “Hoeveel ogen hebben die volgens jullie?” Op het kopborststuk zoomt ze in op de oogheuvel. We tellen 8 ogen. “Soms zijn het er minder”, verklapt ze. “Het kunnen er ook 6, 4, 2 of 0 zijn.”

Oog in oog komen te staan met een spin, lijkt dan wel mee te vallen. “De agressieve Australische tunnelspin of de Braziliaanse loopspin kom je liever niet tegen”, waarschuwt Elsie. Maar wat met de harige lieverds hier op de tafel? “Vogelspinnen hebben sterke tanden: ze kunnen zelfs door je schoen bijten. Na zo’n beet ben je een paar dagen ziek, koortsig of misselijk.”

“En de spinnen in onze tuin of in ons huis?” willen de leerlingen nog weten. “Daar moet je in België helemaal niet bang voor zijn”, sust Elsie. “Als je gebeten wordt, jeukt het alleen een beetje.” “Oef!” zucht Raya, “dan ga ik aan mijn mama zeggen dat ze die niet meer dood mag kloppen.”

© Katrijn Van Giel

Over Kina: Tuin

In Kina: Tuin, een Gents natuurmuseum voor kinderen en jongeren, ontdek je 1500 soorten planten, grassen en bomen. Hoor, voel, proef en ruik ze in de zintuigentuin. In het museumgebouw leer je in leuke expo’s over spinnen, bijen, planten of paddenstoelen. Bezoek ook de bijenkorf en de levende spinnen.

• Kina: Tuin – Berouw 55 – 9000 Gent
• Neem via dynamoOPWEG gratis de bus of tram.
  Ook naar Kina: Huis, 3 kilometer verderop.
• 1,80 euro korting op het toegangsticket met je Lerarenkaart. Je betaalt 4 euro in plaats van 5,80 euro.
• Er is een uitgebreid educatief aanbod voor het kleuter-, lager, secundair en hoger onderwijs. Je kan zelf je klas begeleiden of een gids reserveren.
• Deze klas koos voor Spinnen, een begeleide activiteit van 1 uur voor alle leeftijden. Een gids geeft uitleg bij de collectie levende spinnen. Er zijn ook werkblaadjes beschikbaar.