School shooting: ben je voorbereid op een AMOK-situatie?

Bij een AMOK-situatie treedt een dolle schutter zeer gewelddadig op om zo veel mogelijk slachtoffers te maken. Dat gebeurt zeer zelden, zeker in een school. Toch is het goed om voorbereid te zijn en goed te reageren bij dat soort crisis.

Wat kan je preventief doen?

In samenspraak met het aanspreekpunt bij de lokale politie een noodplan maken.
Een plattegrond van de school aan de ingang van de school hangen. Dat helpt de politie direct op weg.
De toegang tot de school beveiligen of minstens alert zijn voor aanwezigheid van vreemden in de school.
Informatie over de medewerkers en leerlingen (namen en foto’s) steeds binnen handbereik houden.
Beschikken over een aanwezigheidslijst van elke dag.

Wat doe je bij een AMOK-situatie in je school?

1. Blijf kalm en geef alarm

Verwittig iedereen zo snel mogelijk en in duidelijke taal: ‘Aandacht! Er is een gewapende indringer in de school. Verberg je en sluit je in. De politie is onderweg’. Dat doe je bij voorkeur met een intercomsysteem.
Als dat niet mogelijk is, gebruik je de interne telefoonlijnen, een afgesproken belsignaal, een megafoon of je stuurt een sms naar alle gsm-nummers van leraren en leerlingen.

2. Activeer de lockdownprocedure

Personeel en leerlingen sluiten zichzelf op in de lokalen waar ze zich bevinden. Iedereen schuilt liggend op de grond en weg van ramen en deuren. Gsm’s gaan op stil.
Vlucht niet als je niet in de onmiddellijke omgeving van de uitgang bent. Je moet ervoor zorgen dat de dader zo weinig mogelijk potentiële slachtoffers tegenkomt.
Kalmeer panikerende de leerlingen en leraren. Splits grote groepen op en zorg dat ze begeleid worden door een gezaghebbende persoon. Spreek hen kort en zakelijk toe.

3. Alarmeer de politie

Verwittig zo vlug mogelijk de politie en geef duidelijke en zo veel mogelijk concrete informatie.
Vang de politie op met een plattegrond van de school. Iemand die de schoolgebouwen erg goed kent, blijft op een veilige plaats in de buurt van de politie als ‘gids’. Hij of zij kan informatie die binnenkomt ‘vertalen’: de kleine turnzaal ligt in blok A, het geschiedenislokaal op de eerste verdieping van blok B.

4. Evacueer

Ga enkel tot evacuatie over wanneer het duidelijk is dat de dader niet in de buurt is en er een uitgang nabij is. Of wanneer de politie daartoe het bevel geeft.

5. Nazorg

Zorg voor opvang van de leerlingen. Verwittig ouders. Ook de dagen daarna moet je opvang voorzien.

Een dolle schutter slaat toe. Hoe reageer je als school?

Heel soms slaat een dolle schutter toe ergens in Vlaanderen of Brussel en is dat nationaal nieuws. Ook als er geen indicaties zijn dat scholen geviseerd worden, is extra waakzaamheid in zulke gevallen geboden. Deze 5 aandachtspunten zetten jou en je team verder op weg.

1. Denk vooruit

Dit is het moment om je noodplan uit de schuif te halen en het samen met je preventieadviseur, je leraren en ander personeel te overlopen en eventueel bij te sturen. Raadpleeg zo nodig het Canvas Intern Noodplan voor Scholen en Internaten, een verzameling van aandachtsfiches om een concreet noodplan op te stellen. Daarin zitten ook specifieke richtlijnen voor AMOK-situaties.

2. Wees waakzaam

Neem discreet extra waakzaamheidsmaatregelen. Observeer indien nodig in- en uitgang van de school en wees alert voor personen die niet thuishoren op school. Sluit de schoolpoort ook af zodra de schooldag is gestart en zorg dat niet iedereen zomaar kan binnenlopen.

3. Werk samen met de politie

Met vragen en zorgen kan je terecht bij je aanspreekpunt bij de lokale politie. Sinds 1 september 2006 moet elke politiezone zo’n aanspreekpunt hebben. Ook als je grote evenementen organiseert, neem je het best contact op met de politie over extra veiligheidsmaatregelen.

4. Praat met de leerlingen

Kinderen en jongeren kijken ook naar het nieuws, lezen kranten en zitten op de sociale media. De beelden en berichten kunnen hen ongerust maken en vragen oproepen. Ga met ze in gesprek, op hun maat.

Bianca De Wolf