Is dit de klas van de toekomst?

Groepswerk? Dat betekent meestal gerommel met banken in een te klein lokaal. En de pineut van elke groep mag al het werk opknappen. In de klas van de toekomst van het RHIZO Lyceum OLV Vlaanderen in Kortrijk gaat dat anders.

“Toen de raad van beheer besliste om elke leerling een laptop te laten aankopen, startten we met een werkgroep de zoektocht naar hoe we die zinvol in de lessen konden integreren. We droomden van een grote ruimte met flexibel meubilair zodat leerlingen in ideale omstandigheden met die laptops konden samenwerken. Het resultaat is dit grote lokaal met 6 leerzones en futuristische werkeilanden met schermdeeltechnologie”, schetst leraar aardrijkskunde Marieke Pieters.

© Eva Vlonk

Klas van de toekomst met 6 leerzones

De inspiratie voor de opdeling van het lokaal vonden ze in het Brusselse Future Classroom Lab van European Schoolnet. “De interactiezone is een open ruimte met traditionele tafels. Hier leg je de opdracht uit of geef je een korte instructie. De uitwisselzone bestaat uit 4 pods of werkeilanden waar groepjes tot 6 leerlingen rechtopstaand kunnen samenwerken. In de onderzoekszone kan je even apart aan een deelopdracht werken.”

“De ontwikkelzone is zoals een koffiehoek en ideaal om te brainstormen. Hier in een bredere pod met poefjes ontstaan de beste ideeën. Om een filmpje of een geluidsfragment op te nemen, duik je de creatiezone in. Het meest nieuwe speeltje daar is een virtualreality-bril. Het eindresultaat tonen leerlingen meteen aan elkaar in de presentatiezone.”

Schermen delen

In hun zoektocht naar adviezen klopte de werkgroep ook aan bij hogescholen. “Maar zij zijn ook nog zoekend”, zegt Marieke. “In de Kortrijkse universiteit Kulak zagen we voor het eerst de Any Device On Any Screen deeltechnologie van Barco. Die laat toe dat leerlingen op een groot scherm elkaars scherm zien terwijl ze elk op hun computer van om het even welk merk aan het werk zijn. Bingo! Dát hadden we nodig.”

© Eva Vlonk

Futuristische vormgeving

De 6 leerzones en de technologie komen hier mooi samen in een futuristische vormgeving. “Via toevallige contacten vonden we Ocular, een bedrijf dat multimedia voor musea levert. Zij ontwierpen onze pods: mooi én handig omdat leerlingen er ook rechtopstaand aan kunnen werken. Door het bijzondere design ligt er geen enkele kabel op de grond. Alles komt binnen via aansluitpunten in het plafond. Die zijn over het volledige lokaal verdeeld zodat je een pod gemakkelijk kan verplaatsen. Al doen we dat in de praktijk zelden.”

Anders lesgeven

Deze klas is in de eerste plaats een collaboratieve werkruimte. Marieke: “Ik kom hier dus vooral om leerlingen meer zelfstandig en in groep te laten leren. Dat vraagt nieuwe lesvoorbereidingen. Vroeger vergeleek ik bijvoorbeeld klassikaal de bodemkaart van de schoolomgeving met de topografische kaart en een luchtfoto. Nu deel ik de groepjes in volgens woonplaats. Je eigen huis zien staan verandert weinig aan het directe leerresultaat, maar het beïnvloedt wel de motivatie in positieve zin.”

“Ik kan ook op elk moment op mijn computer zien wie waaraan werkt. Als Facebook openstaat, kan ik het scherm van die ene leerling meteen blokkeren. Relaxed achteruit leunen of je wegsteken zoals bij een klassikale les is er voor de leerlingen niet meer bij. Vroeger verdeelden ze het werk en hadden ze nauwelijks een idee van wat de anderen bijdroegen. Die blanco vlekken zijn verleden tijd. De leerlingen vinden dan ook dat ze hier hard moeten werken. Maar ze komen graag.”

Collega’s overtuigen

Hoe krijg je hier ook leraren binnen die zich in deze technologische omgeving minder als een vis in het water voelen? Marieke: “Tussen de middag hebben we vaak teach meets gehouden. Zo konden we collega’s tonen wat het Lab is en hoe je met de deeltechnologie, de tablets, de green screen in de creatiestudio aan de slag kan. Volgend schooljaar willen we elke vakgroep hier een keer samenbrengen om ideeën uit te wisselen en samen een lessenreeks of proefwerk te ontwikkelen.”

© Eva Vlonk

Future blijven

Future blijven, dat is nu de belangrijkste uitdaging. “Wat nu erg welkom zou zijn, is tijd”, vult Marieke aan. “Je haalt die virtualreality-bril hier wel binnen, maar dan begint het pas: je moet zelf de mogelijkheden ervan ontdekken en die in concrete lessen gieten. Ik wil graag ook andere scholen ontmoeten en ideeën kunnen uitwisselen. En hopelijk komt die deeltechnologie in elke klas. Luidop dromen mag, toch?”

Het team achter Lab 21.0 bestaat uit Dominiek Horré, Tim Vuylsteke, Marieke Pieters en Céline Craeynest.