5 tips voor een goed vormingsbeleid

1. Creëer eigenaarschap bij leraren

Leraren zijn meer bereid om zich te bij te scholen als ze daar het nut van inzien. Dat maak je hun duidelijk aan de hand van de ‘outputgegevens’ van je school. Hoe scoren de leerlingen bijvoorbeeld voor taal, ruimte, tijd … en waar moeten leraren dus extra op inzetten? Of je geeft leraren zicht op hoeveel anderstalige nieuwkomers of leerlingen met specifieke noden de school telt. Je kan je school ook vergelijken met een groep van gelijkaardige scholen zodat leraren zelf ontdekken waar hun school minder scoort en bijsturen mogelijk is. Deze manier van werken is heel herkenbaar voor leraren en zorgt voor eigenaarschap.

2. Zorg voor een vast aanspreekpunt

Een vast aanspreekpunt voor professionalisering op niveau van de school of de scholengemeenschap kan het professionaliseringsbeleid gestructureerd en systematisch aanpakken. Deze persoon houdt bijvoorbeeld bij wie welke vorming volgt. Een ander idee: vaste momenten inlassen waarop leraren hun opgedane kennis aan collega’s overdragen. Eender welke vraag over een vorming? Even aankloppen bij je aanspreekpunt.

3. Bouw je professionaliseringsbeleid uit in laagjes

• academische professionalisering op niveau van de scholengemeenschap: bijvoorbeeld grote sprekers uitnodigen rond bepaalde thema’s.
• schoolspecifieke professionalisering om aan eigen prioriteiten te werken: bijvoorbeeld op basis van peilingsproeven, doorlichtingen, nieuwe opdrachten rond onderwijs- en maatschappelijke vernieuwingen.
• individuele professionalisering: leraren scholen zich bij op basis van hun werkpunten in hun functioneringsgesprek en hun persoonlijk ontwikkelingsplan.

Aan elke laag kan je specifieke doelstellingen koppelen en evalueren.

4. Gebruik een raamwerk en stappenplan

In het onderzoek ‘Professionalisering voor leraren’ vind je praktische tools zoals een conceptueel raamwerk (p. 26) en een stappenplan (p. 60-63). Zo kan je de resultaten van de effecten van je professionaliseringsinitiatieven meten, je professionaliseringsbeleid en vormingsplan ontwikkelen of verbeteren.

5. Wissel goede praktijken uit

Wissel met andere scholen of scholengemeenschappen goede instrumenten en evaluatiepraktijken uit. Scholen kunnen zich, door dezelfde meetinstrumenten te gebruiken, vergelijken met elkaar en data verzamelen. Zo krijg je ook inzicht in specifieke professionaliseringsnoden.

In het Klasse-dossier kennisdelen lees je hoe scholen en leraren leren van elkaar.

Emmelien Merchie, Melissa Tuytens, Geert Devos, Ruben Vanderlinde (Universiteit Gent), ‘Hoe kan je de impact voor professionalisering van leraren in kaart brengen?’, 2016.