Lerarentekort: “Scout potentiële leraren onder je leerlingen”

‘Leraar’ staat meestal niet zo hoog op het studiekeuzelijstje van zesdejaars. In het Lutgardiscollege in Oudergem lopen enkele leerlingen daarom stage als leraar lagere school via het project ‘Talent for Teaching’. “We laten hen ontdekken hoe mooi het beroep is”, vertellen coördinatoren Nathalie Mombaerts en Steffi Jo Briffoz.

Nathalie Mombaerts en Steffi Jo Briffoz — Coördinatoren **Steffi Jo Briffoz** en **Nathalie Mombaerts:** “We laten hen ontdekken hoe mooi het beroep is.”

Waarom nemen jullie deel aan het pilootproject ‘Talent for teaching’ van Onderwijscentrum Brussel en de Koning Boudewijnstichting?

Nathalie Mombaerts, administratief medewerker: “De laatste jaren is het steeds moeilijker om leraren te vinden. Als je naar de cijfers van de lerarenopleidingen kijkt, weet je dat er een groot tekort zal zijn binnen een aantal jaar. Wat we daar zelf aan doen? We werken samen met hogescholen voor stages van studenten van de lerarenopleiding en hopen dat onze leerlingen zin krijgen om er ook de lerarenopleiding te volgen. Veel leerlingen hebben vooroordelen – ze denken bijvoorbeeld dat leraren 40 jaar lang hetzelfde werk doen – en weten niet veel over de jobinhoud. We namen daarom als pilootschool deel aan het project ‘Talent for Teaching’ dat jongeren laat kennismaken met het lerarenberoep.”

Hoe scouten jullie de potentiële leraren onder jullie leerlingen?

Steffi Jo Briffoz, leraar LO en biologie: “We stellen het project in alle klassen van het vijfde en zesde jaar voor. Geïnteresseerde leerlingen sturen een motivatiebrief en filmpje in. Op basis daarvan houden we intakegesprekken. ‘Wat zijn je drijfveren, je verwachtingen?’ Uiteindelijk namen alle 9 geïnteresseerden deel aan het project. De meeste leerlingen hadden we zelf al in het vizier omdat ze vaak de leiding nemen, maar er namen ook 2 leerlingen deel van wie we het niet verwachtten.”

“Ik leer kinderen graag iets bij”

Britt Willegems

6^de jaar Wetenschappen-Talen

“Al heel jong zei ik dat ik leraar in het lager onderwijs wilde worden, maar sinds het hoger secundair heb ik meer interesse in biologie. Daardoor slaat de twijfel toe. Lesgeven vind ik keitof, het ligt me heel goed. Voor de lerarenopleiding kiezen, blijft een optie: ik leer kinderen graag iets bij en ik hou er ook van om met kinderen om te gaan. Maar een medische richting ligt ook nog in de weegschaal. De keuze is groot.”

Hoe vullen jullie het project concreet in?

Steffi Jo “De geselecteerde leerlingen volgen binnen de vrije ruimte het keuzevak ‘Talent for Teaching’. Theorie over bijvoorbeeld de rol van de leraar krijgen ze tijdens die uren. Als ze zelf lessen observeren of geven, halen ze de gemiste uren later zelfstandig in. Eerst observeren ze een les die ze zelf krijgen en een les in de eerste graad lager onderwijs aan de hand van de 6 rollen van de leraar.”

Er doen ook leerlingen mee in wie je niet meteen een toekomstige leraar ziet
Steffi Jo Briffoz
leraar wiskunde en biologie, Lutgardiscollege

Steffi Jo “Daarna stappen ze over naar het derde en vierde leerjaar van de lagere school. Aan de hand van de ‘12 bouwstenen voor een effectieve les’ van Surma checken ze wat tijdens de lessen aan bod komt. De leerlingen moeten in principe de hele dag ‘enkel’ observeren, maar ze gingen allemaal een stap verder en werkten actief mee. In een klas zat de leraar zelfs in de gang voor een individuele bespreking met een leerling terwijl onze leerling voor de klas stond.”

“Tot slot geven de leerlingen zelf les. Ze krijgen een thema van de leraar van de lagere school en werken zelf een les uit. Sommige leraren sturen het handboek door, maar de leerlingen verzamelen vooral zelf materiaal en denken na over hun lesaanpak. Uiteraard kunnen ze altijd raad vragen aan de leraar van de lagere school.”

Hoe groeien de leerlingen in hun nieuwe rol?

Nathalie “We laten hen eerst nadenken. Hoe ziet het profiel van de leraar eruit en welke bouwstenen zijn er nodig? Maar ook zelfreflectie: ‘Waarom zou ik er goed in zijn?, Wat is voor mij een goede leraar?, Hoe zou ik het aanpakken?, Welke leraar motiveert mij en waarom?’ We peilen naar hun motivatie met de ‘motivatiebarometer’. Na elke stap vullen ze die barometer opnieuw in. Hun motivatie stijgt telkens.”

“Leraar worden, staat op mijn keuzelijstje”

Charles Baeke

5^de jaar Wetenschappen-Wiskunde

“In het begin van het secundair wou ik leraar worden, maar door een paar slechte leraren liet ik dat idee los. Door dit project komt de zin terug. Ik werk graag samen met kinderen en ook lesgeven vind ik leuk. Ik ken nog niet alle studiekeuzemogelijkheden, maar leraar worden, zal zeker op mijn lijstje staan. Liefst in de lagere school omdat je daar een sterke band opbouwt met je leerlingen.”

“Er groeit ook een band tussen de host-leraar en de leerlingen. Ze vertrouwen elkaar en communiceren meer. Het enthousiasme neemt langs beide kanten toe. In het begin willen de leerlingen liever met 2 voor de klas staan. Maar wanneer ze zelf les moeten geven, verloopt dat eigenlijk heel goed. Daardoor worden ze zelfzekerder.”

Steffi Jo “Dankzij het project van de KBS en OCB en omdat we best veel feedback verwachten van de leerlingen, krijgen ze een vergoeding van 150 euro. Maar gaandeweg verdwijnt die financiële stimulans naar de achtergrond. Nog geen enkele leerling heeft gevraagd hoeveel ze krijgen. Ze gaan niet voor het geld, ze gaan voor het verhaal.”

De leerlingen ontdekken nieuwe kwaliteiten en denken ruimer na over hun opties
Nathalie Mombaerts
administratief medewerker, Lutgardiscollege

Zijn er nu 9 leraren in de maak?

Nathalie “De meeste leerlingen waren erg enthousiast. 2 leerlingen zeiden zelfs: ‘We gaan onze kindjes missen’. Of ze meteen tekenen voor de lerarenopleiding? Dat durf ik niet beweren, maar het weegt wel zwaarder door in hun keuze. Ze zijn geprikkeld om meer informatie te zoeken. Sommige leerlingen waren al heel erg geïnteresseerd, maar twijfelen nog altijd. Wat ze op de werkvloer ondervinden, draagt erg bij aan die afweging. Wij deden de oefening met de basisschool, maar het onderwijs is veel meer dan dat. Als leerlingen graag eerst naar de universiteit willen, zijn er daarna nog opties om leraar te worden.”

“Het project heeft een grote meerwaarde op het vlak van kwaliteiten ontdekken. Leerlingen ondervinden dat je kan vertrekken van iets totaal onbekends, groeit en na een tijdje je competenties hebt versterkt. Ze doen aan zelfreflectie en leren zichzelf beter kennen. Het is een trigger om na te denken over je mogelijkheden. Het is sowieso verrijkend, of ze nu leraar worden of niet.”

‘‘Talent for Teaching“ geeft leerlingen uit de derde graad van het secundair onderwijs de kans om gedurende een langere periode te proeven van het lerarenberoep. Ze begeleiden jongere leerlingen of staan als co-teacher mee in een klas gedurende verschillende momenten tijdens 1 of 2 semesters. Ze doen dat als een vrijwillige opdracht en hun inzet wordt beloond. ‘Talent for Teaching’ is een project van de Koning Boudewijnstichting en Onderwijscentrum Brussel.

Met de campagne “Lesgeven is alles geven” wil Onderwijs Vlaanderen het imago van het lerarenberoep verbeteren, nieuwe mensen warm maken voor de job en alle huidige leraren waarderen.

Lesgeven is een bewonderenswaardige job. Het is elke dag het beste van jezelf geven om het beste te halen uit je leerlingen. Het is testen geven en getest worden. Het is kansen geven, een toekomst geven. Kortom, lesgeven is alles geven.

Leen Leemans