Duale leraar: deeltijds van het bedrijf naar de klas

Een milieuverantwoordelijke en een elektricien die deeltijds lesgeven? Het proefproject ‘Duaal lesgeven’ opent de klasdeur voor jarenlange praktijkervaring. Deelnemer Griet Dillen: “Een oude droom vervuld voor mezelf, een blik in het bedrijfsleven voor leerlingen en 1 leraar minder te kort voor de school.”

*Dit artikel werd gemaakt in de coronatijd. Het kan daarom beelden met mondmasker of maatregelen bevatten die vandaag niet meer van toepassing zijn.

Portret Griet Dillen — **Griet Dillen:** “4 uur lesgeven maakt mijn job nog mooier.”

Griet Dillen: “Na mijn opleiding tot industrieel ingenieur in chemie en milieutechnologie volgde ik een D-cursus en gaf ik 4 maanden wiskunde. Andere tijden natuurlijk: geen nijpend lerarentekort. Een vaste plek veroveren op school vroeg toen veel geluk en geduld. Als je interimcontract stopt en een groot farmabedrijf met een tijdelijke aanbieding zwaait, hap je toe.”

“‘Even proeven’ van het bedrijfsleven liep intussen uit op 25 jaar werken bij Pfizer Puurs. Vandaag ben ik er milieucoördinator. Bij mij passeren inspanningen rond afvalwater, duurzame verpakkingen of mobiliteit. Een mooie, intense job op het kruispunt van maatschappelijke uitdagingen.”

Groen licht

“Toch liet onderwijs me nooit los. 2 gebeurtenissen zetten plots de deur open. Mijn zoon studeerde af in het VTI in Lier – zijn moeder op school, dat wilde ik hem niet aandoen – en ik leerde via de sectorfederatie essenscia het proefproject ‘Duaal lesgeven’ kennen. Van mijn verantwoordelijken bij Pfizer Puurs kreeg ik groen licht. Het bedrijf zet in op uitdagende loopbanen en persoonlijke energiegevers.”

“Bovendien wil het bedrijf via een sterkere samenwerking met scholen tonen hoeveel toekomstkansen de farma- en chemiesector biedt. Ons bedrijf is meer dan een groep laboranten of onderzoekers. Onder de 4000 werknemers zitten ingenieurs, procesoperatoren en mensen met een opleiding mechanica of elektriciteit. Zelfs wie geen technische achtergrond heeft, kan via interne opleiding hier zijn gading vinden.”

Leerplannen en lesopbouw

“Sinds september geef ik elke maandagochtend 4 uur toegepaste chemie en biologie. Pfizer betaalt mijn volledige loon door en ontvangt een kleine premie die de school kan aanvragen in return. Enige voorwaarde: lesvoorbereidingen, verbeterwerk of overleg met collega’s moeten in mijn vrije tijd. Logisch natuurlijk. De win voor mij is duidelijk: ik mag een kleine droom najagen.”

“Na wat studiedagen over leerplannen en lesopbouw aan de AP Hogeschool en Thomas More Kempen startte ik in september in het VTI in Lier. Omdat ik een lerarenopleiding heb gevolgd, sta ik alleen voor de klas. Anders dan 25 jaar geleden krijg ik als starter vandaag wel begeleiding. ‘Hier is je handboek en doe het maar’, lijkt gelukkig verleden tijd.”

**Griet Dillen:** “Leerlingen prijzen de proefjes tijdens chemie. Ben ik daarin uniek? Natuurlijk niet.”

Anders lesgeven

“Intussen ontwikkel ik al 5 maanden beetje bij beetje een eigen stijl. Leerlingen vinden dat ik ‘anders’ lesgeef. Als ik doorvraag, prijzen ze de proefjes: ‘Wij mogen vaak dingen doen!’. Ben ik daarin uniek? Natuurlijk niet, veel andere wetenschapsleraren doen wellicht hetzelfde.”

“Dat ik theorie illustreer met voorbeelden uit mijn bedrijf vinden ze ook fijn. Zoals de les over debieten: dan laat ik een stukje zien uit de omgevingsvergunning van Pfizer of toon ik een Venturi-goot om afvalwater te meten. Hopelijk kan ik met de klas ook nog op bedrijfsbezoek om alle aspecten en de fascinerende technologie van de sector te tonen.”

Mooiste compliment

“Mijn maandagvoormiddagen zijn mooie momenten. Die nieuwsgierige gasten uit 5 en 6 Industriële Wetenschappen met hun interesse in chemie, hun medische vragen en grapjes. ‘Niet te dicht bij mevrouw lopen’, lachte een leerling over de geruchtenmolen dat corona-vaccins je magnetiseren.”

“Of hun verwondering toen ze hun handen moesten inzepen, wassen en drogen. Om daarna met UV-lamp te checken hoeveel vuil er nog tussen hun vingers kleeft. Als je met steriele producten werkt, zoals in de aseptische productie van Pfizer Puurs, kan het kleinste stofje niet door de beugel. Maar het mooiste compliment kwam uit de lucht vallen. Toen mijn collega fysica wegviel, stonden leerlingen aan mijn deur: ‘Mevrouw, wil je aan ons ook fysica geven?’”

“Veel redenen om binnenkort fulltime naar onderwijs te transferen? Toch zal ik dat niet doen. Zelfs niet als ik 25 jaar anciënniteit zou mogen meenemen. Op mijn job als milieuverantwoordelijke raak ik wellicht nooit uitgekeken. Een paar uur lesgeven maakt mijn professionele leven op dit moment alleen nóg mooier. En door mijn zijsprong naar onderwijs raken een aantal collega’s ook geïnteresseerd in duaal lesgeven.“

Wat zegt directeur Carine Peeters?

“Voor deze kleine doorstroomrichting een geschikte master vinden, was nooit simpel. Het lerarentekort maakt de zoektocht nog moeilijker. Een gepassioneerde duale leraar met zoveel praktijkervaring als Griet is dan goud waard. Ze brengt de bedrijfswereld binnen op onze STEM-school. Bleef vroeger een mailtje voor een bedrijfsbezoek soms onbeantwoord, dan staat de poort vandaag wijd open. Ideaal voor de studiekeuze van onze leerlingen, maar ook een kans voor collega’s om te kijken hoe het er buiten onderwijs aan toegaat.”

**Kenneth Van den Berghe:** “15 jaar praktijkervaring maakt me geen topleraar, maar ik heb zeker iets te vertellen.”

Kenneth Van den Berghe: “Als zelfstandige elektricien raken mijn vacatures al een tijdje moeilijk ingevuld. Er stromen te weinig starters door en ook de grote bedrijven vissen in dezelfde, kleine poel. Aan hun hengels hangen grotere loonbriefjes. Lesgeven aan de zevendejaars zie ik als een kans. Misschien zitten mijn werknemers van morgen tussen die gasten.”

“Op woensdag- en vrijdagochtend uur sta ik in 7 Industriële Elektriciteit in Sint-Laurens in Zelzate. Niet ver van mijn deur, dat was een voorwaarde. Die lesuren zijn een stevige tijdsinvestering. Ik doe ze bovenop mijn job, want ik wil geen klanten verliezen. Dus draai ik ‘s avonds vaak nog wat uurtjes extra.”

Smelten voor een smeekbede

“Uitdagingen, ik heb ze altijd al nodig gehad. Stilstaan is achteruitgaan. Maar heel eerlijk: onderwijs stond niet op mijn bucketlist. Tot Syntra Sint-Niklaas vorig jaar plots belde om de laatste weken van het schooljaar over te nemen van een afwezige docent. Ze zaten met de handen in het haar. Ik smolt voor hun smeekbede: ‘Onze cursisten studeren bijna af. In die cruciale periode mogen ze niet zonder leraar vallen’.”

“Ik stapte een nieuwe wereld binnen en was er graag. Toen onze sectorverantwoordelijke voor elektrotechniek VOLTA duale leraren voor het secundair zocht, leek dat een logische vervolgstap. Ik tekende in en kreeg voorbereidende snel-sessies aan de Arteveldehogeschool. Hoe steek je een les in elkaar, hoe begeleid je tieners? Broodnodig, want ik had nul ervaring in onderwijs. Gelukkig sta ik er op school niet alleen voor: een mentor loopt geregeld mijn vaklokaal binnen en staat me met raad en daad bij.”

**Kenneth Van den Berghe:** “Misschien zitten mijn werknemers van morgen nu in mijn klaslokaal.”

Eigen baas

“Niets fijner dan met de leerlingen zekeringskasten te bedraden. Maar soms knettert het ook in theorielessen. Onlangs nog: om de zenuwen voor hun gip-presentatie te dimmen, oefenden we 1-op-1. Ik gaf tips, stelde wat extra vragen. Dat hielp. Op de presentatie kregen ze krek dezelfde vragen van de elektriciens in de jury.”

“15 jaar praktijkervaring maakt me geen topleraar, maar ik heb zeker iets te vertellen. Of ik meteen mijn eigen baas werd, willen leerlingen bijvoorbeeld weten. Dan vertel ik dat ik eerst wat warm liep bij een werkgever en die bagage nodig had om een eigen zaak te starten. Dat snappen ze. Het is de route die ze voor zichzelf ook zien.”

“Ook in mijn bedrijf begeleid ik jonge mensen, zoals starters, stagiairs of duale leerlingen. Ik haalde daarvoor een diploma als mentor. Maar voor de klas staan, vult pas echt mijn gereedschapskist aan coachingstechnieken. Ik leer hoe tieners echt denken, wat ze belangrijk vinden, met welke feedback je ze motiveert. Een stagiair die pas 1 minuut voor werktijd opduikt? Vreemd, vond ik dat. Nu veel minder: eigenlijk zegt het niets over hoe goed je werkt en hoe groot je wil om bij te leren is.”

Respect voor leraren

“Leraren elektriciteit zijn niet dik gezaaid. De school is blij dat ik dit jaar die uren invul. Ben ik een blijver in onderwijs? Eerder een passant, vermoed ik. Maar het is zeker een keuze die ik me nooit zal beklagen. En die mijn respect voor leraren doet toenemen. Als zelfstandige elektricien moet ik hard werken. Maar leraren doen dat ook. Al die voorbereidingen, mails, oudercontacten en verbeterwerk. Relaxte job met weinig uren? Ik dacht het niet.”

Wat zeggen technisch directeur Eric Van Gucht en domein-verantwoordelijke Anja Vaesen?

“Leraren elektriciteit zijn al jaren gegeerd goed. Vandaag nog meer: zonder Kenneth zaten de zevendejaars in de studie. In praktische opleidingen is de band met de nijverheid belangrijk. Die versterken we via gip-proeven en stages, maar ook met leraren die deels in de praktijk staan. Zo blijven onze leerlingen en collega’s mee met de allernieuwste evoluties. En als een duale leraar een leerling aanspreekt op gedrag: ‘Een werknemer die 3 minuten te laat komt op de werf, dan reageer ik daarop’, komt dat soms een tikkeltje sterker binnen.”

Ook instappen in project ‘Duaal lesgeven’?

Scholen kunnen via het tijdelijk project ‘Duaal lesgeven’* samenwerken met bedrijven uit de chemie en farma én de elektrotechniek. Werknemers uit die 2 sectoren (essenscia en Volta) staan deeltijds en tijdelijk voor de klas. De win voor scholen? Een sterke samenwerking met het bedrijfsleven, extra praktijkervaring in de klas en een klein stukje lerarentekort ingevuld.

*De Vlaamse regering gaf alvast groen licht voor verlenging van het project in 2022-2023. Het BVR wordt zo snel mogelijk aangepast.

Bart De Wilde