Minder digitale druk op school met een digicharter

Een digicharter in 4 stappen

1. Raadpleeg leraren, ouders en leerlingen 

Vertrek vanuit die noden om heldere afspraken te maken. Tijdrovend, maar noodzakelijk. Durf ook kritisch kijken naar digitale tools. Is die papieren planningsagenda voor jouw publiek nuttiger dan de online variant? Implementeer nieuwigheden enkel als er nood aan is. Niet omdat ze nu eenmaal bestaan.

2. Giet je afspraken in een beperkte set regels

Zorg dat de regels voor iedereen duidelijk zijn. Herhaal die afspraken voldoende: op de eerste schooldag, tijdens het eerste oudercontact. En maak ze zichtbaar op school. Meteen ook de kans om netiquette aan te kaarten. Hoe geef je een bericht een duidelijk onderwerp? Welke toon en taal hanteer je in een mailtje naar een leraar?

3. Maak leerlingen, leraren en ouders wegwijs  

Hoe je pushmeldingen uitschakelt, hoe je vermijdt dat je van elk nieuw cijfer op de hoogte gebracht wordt of een out-of-office instelt: online leerplatformen evolueren en bieden geregeld nieuwe functies aan om deconnectie te vergemakkelijken. Geef mensen voldoende tijd om zich aan te passen. 

4. Geef het goede voorbeeld

Los van technologische ontwikkelingen heb je ook je eigen gedrag in de hand. Niet onbelangrijk vanuit je voorbeeldfunctie als leraar of directeur. Wie buiten de werkuren communiceert, verhoogt de druk op anderen om dat ook te doen.

Inspiratie voor je digicharter

• Communiceer via 1 kanaal. Niet WhatsApp én mail én de papieren agenda én je online leerplatform. 
• Communiceer kort en gestructureerd. Geen lange mails of opsommingen zonder bullets. 
• Bundel boodschappen. Geen stroom aan berichten en rechtzettingen.   
• Geef aan welke actie je verwacht van de ontvanger: lezen, een antwoord sturen of iets doen?
• Hoe vaak verwacht je van leerlingen en leraren dat ze online gaan? Elke weekdag? En hoe zit dat tijdens het weekend? 
• Na de schooluren een opdracht opgeven tegen de volgende dag, kan dat wel? Of een leraar ‘s avonds via mail laten weten dat die de volgende dag een vervanging moet doen? Door corona vervaagden sommige drempels noodgedwongen. Vandaag leiden zulke verwachtingen tot onnodige stress.
• Hoe snel verwachten we een antwoord op een vraag? Plak er een haalbare termijn op en iedereen zal die beter respecteren. Met ruimte voor bijsturing: als een complexe vraag wat langer moet wachten, kan je ook afspreken om dat alvast aan de vraagsteller te laten weten.
• Meer inspiratie vind je hier.

Hoe gebruik je dit digicharter?

• Kom samen tot gedragen en duidelijke afspraken, minstens over deze thema’s.
• Vul de concrete afspraken van jouw school digitaal in onder de bijpassende icoontjes op de invulbare bladwijzer (pdf).
• Print de bladwijzers voor leerlingen, leraren en ouders.
• Vouw de bladwijzers langs de middellijn, knip ze uit en lamineer ze eventueel.
• Vouw de bladwijzers langs de middellijn, knip ze uit en lamineer ze eventueel.
• Klaar om uit te delen: ideaal voor de agenda of de koelkast!

Wil jij de icoontjes van de bladwijzer ook elders gebruiken, bijvoorbeeld op een poster of in het schoolreglement? In deze zip-file kan je ze elk apart downloaden.

Dit digicharter sluit aan bij het ontwerpakkoord dat Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts en de sociale partners afsloten over een afsprakenkader rond het gebruik van digitale communicatiemiddelen op school.

Scholen moeten voortaan minimaal afspraken maken over een aantal thema’s rond het recht op deconnecteren en die opnemen in hun school- en arbeidsreglement. Deze bladwijzer omvat niet al die thema’s, maar focust op het beperken van de berichtenstroom en timing.

Lyceum Genk en VBS De Kameleon uit Oosteeklo werkten mee aan dit artikel.