Mythes in onderwijs: deze ideeën keil je beter in de prullenmand

© Alexandra Bertels

Mythe 1:
Jongeren zijn digital natives

“Het idee dat je je onderwijs moet aanpassen omdat jongeren veel meer met technologie bezig zijn, is foutief. Laat technologie wel aan bod komen tijdens je lessen om je leerlingen er correct mee te leren omgaan. Welke websites zijn betrouwbaar? Hoe selecteer je waardevolle info? Dat kunnen veel leerlingen niet goed van nature. En pomp je zelfvertrouwen op wat je eigen digitale skills betreft.”

Mythe 2:
Differentieer volgens de soorten intelligentie van je leerlingen

“Sommige onderwijscoaches promoten ook vandaag nog het idee om je lesontwerp te richten op die soorten intelligentie. Wetenschappelijk gezien is dat onzin. Als een leerling knap is op het vlak van logisch denken, hoef je die niet alles op een logische manier uit te leggen. Doeners mag je niet enkel praktisch benaderen. Dan ontneem je hen leerkansen en zet je hen vast in een beeld over zichzelf. Bij een slechte test halen ze dan misschien aan dat zij beeldknap zijn, en daarom moeilijk woorden onthouden.”

“Vertrek liever vanuit de leerstof om je ‘kanaal’ te kiezen: een proefje om de geur van H²O in chemie weer te geven, een visueel bordschema voor een wiskundig bewijs. Die ‘dual coding’ is een effectiever uitgangspunt dan leerstijlen of intelligenties.”

Mythe 3:
Kennis wordt overbodig, want je kan alles opzoeken

“Wil dat zeggen dat je alles moet leren en alles moet weten? Dat is natuurlijk onmogelijk. Maar we moeten wel goed nadenken welke kennis je nodig hebt om zo veel mogelijk en zo goed mogelijk nieuwe kennis te verwerven. Anders val je snel voor fake news of begrijp je ook op correcte websites niet wat je leest. Als je het woord ‘quota’ niet kent, geef je het zelf misschien een foute betekenis.”

“’Van die leerstof uit het secundair, ben ik toch al veel vergeten’, brengen mensen misschien in. Maar als je ergens ziet staan dat de sinus van 90 graden 0 is in plaats van 1, gaat er misschien een belletje rinkelen. Zodra je terug in die kennis duikt, kan je vergeten feiten sneller ophalen. Goede voorkennis gaat dus vaak niet helemaal verloren.”

© Alexandra Bertels

Mythe 4:
Je wint tijd door te multitasken

“Als je heel veel wisselt, heb je het gevoel dat je alles sneller doet, maar in de praktijk doe je het trager en minder effectief. Uiteraard kunnen we activiteiten combineren, zoals rondlopen en nadenken. Maar dat doen we zonder aandacht, terwijl multitasken inhoudt dat je verschillende dingen met diepe focus kan doen. Alleen: probeer eens een tekst te schrijven over 1 onderwerp terwijl je telefoneert over iets anders, dat lukt niet!”

“In de klas een berichtje checken is nefast voor je concentratie. Laat je leerlingen daarom hun gsm wegbergen, tenzij je een Kahoot-quiz doet. En raad hen aan om dat ook te doen terwijl ze studeren.”

Mythe 5:
Met een brainstorm kom je het snelst tot creatieve oplossingen

“Dit is zeker geen pleidooi om coöperatieve werkvormen af te schaffen. Maar leid ze als leraar in goede banen, door je leerlingen eerst individueel te laten voorbereiden. Denk na over het doel en de manier van je groepswerk.”

Mythe 6:
93% van onze communicatie is non-verbaal

“Als communicatie bijna alleen non-verbaal loopt, dan loopt elk telefoongesprek spaak. En sinds corona weten we allemaal: als je het geluid van je Zoom-meeting uitschakelt en verder praat, begrijpt niemand je aan de hand van je non-verbale communicatie. Lichaamstaal is niet onbelangrijk, star en monotoon praten wekt verveling op. Maar geef het verbale ook een ereplaats. Je hoeft niet uitzinnig te gesticuleren om je woorden kracht bij te zetten.”