Verhaal
Out of the box: als dko op Erasmus+
In april 2023 bezoekt KA! Kunstacademie Eeklo Noorwegen. Met 11- en 12-jarigen, veel animo en 2 koffers vol verfbenodigdheden. Wat aan die reis voorafging? En met welke inzichten ze thuiskwamen? Directeur Roos en leraren beeld Sigrid en Annika vertellen enthusiastisk over dko op Erasmus+.
Sigrid Olsen, leraar beeld, sinds schooljaar 2023-2024 op pensioen: “Rendierstoofpotjes, Microsoft Translator, de vliegsteward die ons voor gek verklaarde: onze reis als dko op Erasmus+ was er 1 van onvergetelijke eerste keren. Maar de eerste keer uitzoeken hoe je Erasmus+-subsidies aanvraagt voor een academie deeltijds kunstonderwijs stak er met kop en schouders bovenuit.”
Roos Lauwaert, directeur: “Het idee voor de reis ontstond tijdens functioneringsgesprekken. ‘Wat wil je nog graag doen voor je op pensioen gaat?’ vroeg ik enkele leraren. Sigrid antwoordde: ‘Een samenwerking met het Internationaal Kinderkunstmuseum in Oslo.’ Een zot idee, maar ik zag er veel kansen in. Het uitzoeken waard!”
© Eva Vlonk
Oppstarten
Annika Ingelaere, leraar beeld: “Snel daarna begonnen we na te denken. Het allerbelangrijkste: alle leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar beeld moesten de kans krijgen om mee te gaan. Gratis. We staan ook in onze dagelijkse werking voor betaalbaarheid: leerlingen hoeven zelf geen materialenkoffer aan te kopen en we zijn creatief met afvalmateriaal. Aan dat principe moesten we ook nu vasthouden.”
Sigrid: “Op zoek naar subsidies en partners dus. Contact met het Kinderkunstmuseum leverde helaas niets op. Maar dankzij het Consulaat van Noorwegen in Antwerpen stootten we op Sjøholmen Kulturhus, een kleine academie in Sandvika, nabij Oslo. En via via kwamen we Erasmus+ op het spoor. Sinds 2021 engageert Europa zich ervoor nog meer uitwisselingskansen te bieden aan een nog breder scala van organisaties. Misschien ook aan ons?”
Roos: “We waren de eerste academie die zich bij Epos – de organisatie die in Vlaanderen voor Erasmus+ instaat – informeerde over Erasmus+ in het basisonderwijs. Pionierswerk is nooit simpel. We spraken verschillende keren met de mensen van Epos. De ene keer pasten we als dko op Erasmus+ wel in het plaatje, de andere keer niet: frus-tre-rend voor ons én voor hen. Maar ons dossier werd uiteindelijk in december 2022 goedgekeurd.”
“De belangrijkste voorwaarde voor die goedkeuring? Uitdagende pedagogische doelstellingen voor beide partners. Terwijl onze voornaamste uitdaging in het interculturele lag – een nieuwe cultuur leren kennen, samenwerken over landsgrenzen heen – wilde Sjøholmen leren digitaliseren. Zij betrokken op hun beurt nog een derde partner, Connected Art, die zich specialiseert in de digitale mogelijkheden van kunst.”
Wij kunnen iets leren van de Noorse
Roos Lauwaert
work-life-ballance
directeur KA! Eeklo
Annika: “In overleg met Sjøholmen en Connected Art klopten we dit project af: samen met de Noorse leerlingen zouden we een muur schilderen in augmented reality (AR). Scan je hem, dan komt hij tot leven. Streetart 2.0.”
“Niet alleen sprak die AR tot de verbeelding van onze leerlingen, ook het authentieke enthousiasmeerde. Dat er de komende 5 jaar in Sandvika een échte muur staat die zíj mee hielpen schilderen, vonden ze fantastisch.”
Sigrid: “De dko-leerlingen overtuigen om mee te gaan op Erasmus+, ging vlot. Maar daarmee waren de ouders nog niet aan boord. Je 11-jarige toevertrouwen aan de academie waar die 2 uur per week les volgt? We konden ze maar beter tot in de puntjes informeren. Dus organiseerden we een Noorse infoavond met foto’s van ons hostel, een uur-tot-uur-planning … Alles superconcreet.”
“De avond afsluiten deden we met een lastige boodschap: omdat we op dat moment een optie hadden op vliegtickets die erg meevielen in prijs, moesten de ouders binnen de week bevestigen. Nóg een obstakel, dachten we, maar de eerste 2 inschrijvingen rolden diezelfde avond nog binnen.”
© Eva Vlonk
Reisen
Annika: “Voor 25 leerlingen begon de reis in de krokusvakantie van 2023. Tijdens een driedaagse op onze academie maakten ze via WhatsApp en met de hulp van Microsoft Translator kennis met hun Noorse buddy. Leuke tegenstelling: terwijl de volwassenen – ook de mensen van Epos – bang waren voor de taalbarrière, bleek die voor de kinderen totaal geen drempel. Tussen de lessen door hadden ze al Snapchats uitgewisseld en ook in de weken daarna werd er duchtig heen en weer kommunisert.”
“Inhoudelijk draaide die driedaagse rond de muurschildering: onderzoek naar thema’s, het uitwisselen van technieken, insecten ontwerpen en lasercutten om het AR-effect te verkrijgen … Maar wat mij vooral bijgebleven is, is hoe de leerlingen naar elkaar toegroeiden. Hun band is echt sterk: bijna een jaar later klitten ze nog aaneen. Het aantal leerlingen dat we normaal gezien verliezen na de overgang van lager naar secundair, is in deze groep opvallend beperkter.”
Sigrid: “Voor mij onvergetelijk: hoe hun verlangen groeide, hoe uitgelaten ze waren toen we in Gent-Sint-Pieters vertrokken. En hoe ze de volgende dag opgingen in de kunst van het Nasjonalmuseet en Vigelandpark, het Middelheim van Oslo.”
Roos: “Die uitbundigheid hield, ook bij ons, de hele reis aan. Al waren er wel enkele – ahum – onvoorziene omstandigheden. De ongeruste blikken en ‘Are-you-sures?’ die we van de vliegstewards en hoteleigenaar kregen, bijvoorbeeld. Noorse klassen zijn doorgaans kleiner. 10 kinderen is al heel wat, terwijl wij met een bende van 25 op pad waren. Er kwam zelfs iemand – al lachend – vragen of we een doodswens hadden. Daar krijg je niet bepaald zelfvertrouwen van.”
“Of toen we op onze derde dag kennismaakten met Sjøholmen Kulturhus en de coördinator voor onze ogen naar het ziekenhuis afgevoerd werd omdat ze onwel geworden was. Én we constateerden dat er, ondanks gemaakte afspraken, bijna geen materiaal voorzien was. Daar sta je dan, in een vreemd land, met je bende van 25. Wij hebben daar zelfs in de kelder naar verfpotten gezocht, om uiteindelijk een plan C uit onze mouw te toveren: de koffers van Sigrid en Annika vol verfmateriaal, ‘voor het geval dat’. Vlaamse voorzienigheid.”
Zalig om je leerlingen te zien opgaan in een andere cultuur
Sigrid Olsen
leraar beeld
Sigrid: “Ik denk niet dat ze geloofden dat we effectief met 25 leerlingen zouden arriveren. Daardoor mispakten ze zich aan de grootte van het project. En dat die coördinator onwel werd. Tja, een tilbakeslag. Maar zoals wij dat gewend zijn, slalomden we ons een weg door alle losse eindjes, zonder dat de kinderen er iets van merkten. Voor ons out of the box-denken kregen we pluimen van onze Noorse collega’s. Zo kwam het toch nog goed met dat zelfvertrouwen.”
“Werken aan de muurschildering was het mooiste pensioencadeau mogelijk. Onze leerlingen samen met de Noorse groep in de weer zien met afplaktape, rollers en borstels. Hen zien leren van elkaar. Zien hoe ze opgingen in een andere cultuur. Hun zelfvertrouwen nam zienderogen toe naarmate de muur vorderde. En eens die af was, voelden we hun trots.”
© Eva Vlonk
Hjemkomsten
Annika: “Zodra de verf op de muur hing, kwam in onze koffers plaats voor inzichten vrij. Door het project dko op Erasmus+ hebben we enorme stappen gezet op digitaal vlak. Ik toonde collega’s tijdens onze laatste pedagogische studiedag welke apps hun lessen kunnen verrijken. Dat ik de iPads sinds kort moet reserveren omdat ze zo vaak gebruikt worden, neem ik er met plezier bij.”
“Plus, het was fijn om bevestigd te zien dat wij heel wat bereiken met onze leerlingen. We verlagen de lat minder snel dan onze Noorse collega’s als een kind weinig beeldtaal heeft. Ook trappen we minder vaak in de val van het cliché: naast de Mondriaans en Dalí’s, werken we ook rond de minder bekende kunstenaar die tijdelijk het S.M.A.K. siert. Om fier op te zijn.”
Roos: “Omgekeerd kunnen wij echt iets leren van de Noorse work-life-balance. Om 21 uur snel nog even Teamsen? Ondenkbaar voor hen. Tijdens ons uitwisselingsproject was dat soms lastig. Maar overal ‘ja’ op zeggen is misschien op langere termijn niet wenselijk. Dat het ook anders kan, zit nu meer on top of mind bij ons. Al is het nog wel zoeken hoe.”
Benieuwd naar de muurschildering van KA! Kunstacademie Eeklo en Sjøholmen Kulturhus? Bekijk hier de tijdlijn van hun reis.
Log in om te bewaren
Laat een reactie achter