Vlaanderen
Klasse.be

Zo doen zij het

Zorg in dko: stop met brandjes blussen

  • 14 februari 2025
  • 6 minuten lezen

Een leerling die roept, uit de maat speelt, bevriest op het examen of met een boek gooit? Ook in het deeltijds kunstonderwijs krijg je te maken met moeilijk gedrag of faalangst. Met een sterk zorgbeleid staat geen enkele leraar in Academie Lebbeke er alleen voor. 

zorgcoördinator en leraar Eline Accoe met haar leerlingen
Eline Accoe: “Bij elke zorgvraag denken we na: zijn er extra hulpmiddelen nodig in de klas?”

Uitdaging 1

Hoe krijg je meer rust en concentratie in de klas?

Roman* is 10 jaar en begon enthousiast met groepsmusiceren in de academie. Na enkele maanden veranderde zijn gedrag: hij wiebelt op zijn stoel, springt op en roept luid de antwoorden door de klas. Andere klasgenootjes verliezen hun focus.

Eline Accoe, zorgcoördinator en leraar: “Gelukkig bleef mijn collega hiermee niet in zijn eentje zitten”, vertelt zorgcoördinator Eline. “De volgende les liep ik mee. Een extra paar ogen zijn nuttig om het gedrag van de leerling en de groep in kaart te brengen. We gebruiken in ons zorgbeleid in dko 4 invalshoeken om leerlingen te begeleiden: leerloopbaan, leren, sociaal-emotionele ontplooiing en fysiek welzijn.”

“Via de leerloopbaan kijken we of de leerling op zijn plaats zit. We zoomen in op de sterktes en interesses. Klopt de richting (folk, klassiek, oude muziek of musical) en het niveau? Matcht het tempo van het traject met de leerling: vertragen, verder doen of versnellen? Daarnaast kijken we hoe ‘leren en studeren’ loopt: lukt het om thuis te oefenen? Zijn er extra hulpmiddelen nodig in de klas? En voor leerlingen die auditief overprikkeld zijn, voorzien we hoofdtelefoons in de groepslessen.”

“Conclusie? Roman heeft meer uitdaging nodig. We mengen brede basiszorg en verhoogde zorg. Het kinderorkest is een extra kans voor Roman om in groep muziek te spelen. Dat vraagt wel een inspanning van de ouders om hier elke zaterdag om 9 uur te zijn. Roman kan ook een jaar overslaan als we de leerstof bijspijkeren via thuiswerk en bijles. De ouders reageerden positief op ons voorstel. En Roman? Die is dolgelukkig en gemotiveerd. Dat storend gedrag is omgezet in betrokkenheid en enthousiasme.”

Leerlingen tijdens de les
Eline Accoe: “Ondersteuning die in de dagschool werkt, integreren we in de academie. Zo bundelen we onze krachten.”

Uitdaging 2

Hoe buig je faalangst om tot een gezonde dosis stress?

Gloria* is 11 jaar en musiceert. Ze gaat regelmatig in crisis: huilen, naar adem snakken, boek in het rond gooien. Een intense situatie voor zichzelf, de leerlingen en de leraar.

Eline Accoe, zorgcoördinator en leraar: “’Bij de kleinste fout gaat Gloria door het lint. Ontroostbaar is ze dan. Pittig hoor’, vertelde de juf. Ze weet dat ze met haar verhaal bij mij, de aanvangsbegeleider of de directeur terechtkan. Neem je je collega’s niet serieus, dan loop je het risico dat iemand opbrandt. Je gehoord voelen, maakt echt een verschil.”

“Leerlingen moet zich goed voelen om hun talent te durven tonen. Daarom staan we stil bij hun sociaal-emotioneel functioneren. We nodigden Gloria, haar mama en de juf uit voor een gesprek. Faalangst bleek ook op de dagschool een spelbreker te zijn. En die zat diep. Tijdens het zangexamen zong Gloria uit volle borst voor de jury, zonder publiek. Zo maakten we het haalbaar. Het ging een tijdje goed tot ze dit schooljaar opnieuw in paniek raakte tijdens de les piano.”

“Snel was het duidelijk dat we dit op die paar uurtjes academie per week niet kunnen oplossen. Sinds we weten dat Gloria een traject op school loopt en therapie krijgt, viel een pak stress van onze schouders. Met vallen en opstaan zoeken we samen verder uit hoe we haar het best ondersteunen: wat heb je van ons nodig als het moeilijk gaat?”

“Mijn droom? Dat ik als zorgcoördinator een beroep kan doen op de expertise van het CLB. Nu kan dat niet vanuit een zorgbeleid in het dko. Maar de problematiek van een leerling stopt niet aan de schoolpoort. De afgelopen jaren bouwden we wel goede relaties op met de zorgcoördinatoren van de dagscholen. En dat loont. Ondersteuning die in de dagschool werkt, integreren we in de academie. Zo bundelen we onze krachten.”

Visuele tijdlijn met de structuur van de les en zoals duidelijke visuele klasafspraken
Hulpkaartjes met noten geven minder verbale leerlingen de kans om mee te doen

Uitdaging 3

Hoe sluit een leerling met specifieke noden aan in een groepsles?

Elias* is 9 jaar en volgt les in het buitengewoon onderwijs. Hij wil ontzettend graag muziek spelen, maar heeft niet de verbale mogelijkheden om dat samen met leeftijdsgenoten te doen.

Eline Accoe, zorgcoördinator en leraar: “Iedereen die muziek, dans, beeld of woord wil leren en gemotiveerd is, krijgt die kans in onze academie. 3 jaar geleden bliezen we onder begeleiding van OVSG ons zorgbeleid in dko nieuw leven in. De pedagogische studiedag was de start. Individueel en in de klas deden we al veel, maar dat grotere plaatje ontbrak. Samen gaven we inhoud aan onze visie op zorg en leerlingbegeleiding. Dat zette ons team in beweging.”

“In de les muziekinitiatie zetten we in op brede basiszorg. Een visuele tijdlijn met de structuur van de les is niet alleen helpend voor Elias: ze komt alle leerlingen goed van pas. Net zoals duidelijke visuele klasafspraken. Hulpkaartjes met noten geven minder verbale leerlingen de kans om mee te doen en op het einde van het jaar dezelfde doelen te behalen.”

“Dagen die voor Elias moeilijk lopen? Dan komt zijn mama mee. Door dit aan de anderen te benoemen, mag die wiebel of dat geluid er gewoon zijn. Elke leerling werkt mee op zijn manier. Aan het einde van de les geven die blije gezichten me zoveel energie.”

* In dit artikel gebruiken we fictieve namen om de privacy van de betrokken leerlingen te garanderen.

Zorgcoördinator en leraar Eline Accoe en directeur van school in gesprek in de gang

Van bijles naar een gedragen zorgbeleid

Kristel Smet, directeur: “In het deeltijds kunstonderwijs geven leraren heel versnipperd les. Wie een probleem ervaarde met een leerling, bleef er vaak mee zitten. Bijles, het laatste redmiddel, kwam vaak te laat. De nood was groot om het roer om te gooien. We bouwden aan een open en veilig klimaat: leraren weten dat ze een ‘probleem’ op tafel mogen leggen en we samen naar oplossingen zoeken.”

“Moeilijk hanteerbaar gedrag, pesten, faalangst? Enkele onderwerpen waarmee we aan de slag gingen. Elines frisse blik haalde ‘zorg’ uit het verdomhoekje. Een individueel aangepast curriculum (IAC) is in onze academie de uitzondering. Door met een heel team te werken aan brede basiszorg en verhoogde zorg krijg je zoveel voor elkaar. Zorg is ook een vast agendapunt op onze personeelsvergadering. Zo pakken we thema’s aan die ertoe doen.”

“Hoe wij de rol van zorgcoördinator invullen? We leggen de uren voor coördinatie en leerlingbegeleiding bij 1 persoon. Zo bewaakt iemand het overzicht en is er voldoende flexibiliteit om in te spelen op de noden. Daarvoor gebruiken we uren pedagogische coördinatie. Geen vanzelfsprekende keuze, maar een investering waar leerling, leraar én academie bij winnen.”

Rebecca De Clerc

Voeg dit artikel toe aan je bewaarde artikels

Log in om te bewaren


Laat een reactie achter