Klasse
Klastips

Lezen en taal

Op zoek naar een sterk leesbeleid, of wil je nog meer kansen benutten om van je school een krachtige leeromgeving voor taal te maken? Inzichten van experts en hapklare tips van leraren.

Leraar Wouter Braet gebruikt AI in de les Nederlands en bij schrijftaken

Zo doen zij het

Taalontwikkeling slim stimuleren met AI

Leerlingen die schrijftaken klakkeloos doorspelen aan ChatGPT? Taalleraar Wouter leert zijn klas AI-tools kritisch in te zetten bij het schrijven.

Zo doen zij het

Zo draait aanvankelijk lezen niet in de lettersoep

In het eerste leerjaar maken kinderen reuzensprongen. Juf Ellen zet sterk in op aanvankelijk lezen en schrijven. Want een vlotte leesstart heeft een positieve impact op de rest van je schooltijd.

samengestelde afbeelding met icoontjes '5 fases van een slimme luisteropdracht'

Specialist

“Luisteren moet je leren”: 5 fases van een slimme luisteropdracht

Luistervaardigheid wordt vooral getest, amper geoefend. Experten Siel en Kris tonen je de 5 fases van een sterke luisteropdracht.

Aanvankelijk lezen en schrijven: kind oefent op schrijven in de klas

Tips

Aanvankelijk lezen en schrijven: zo geef je elk kind een sterke start

Aanvankelijk lezen en schrijven: Evelien Gheeraert (Odisee) legt uit wat werkt. En waarschuwt voor misverstanden op de klasvloer.

Tips

Met deze boeken maak je echtscheiding bespreekbaar in de klas

Een leerling in je klas of school die leeft in een gescheiden gezin? Tip die een van deze boeken. Zo verkennen ze dat ze geen uitzondering zijn en wat scheiding met iemand kan doen.

Tips

Zo maak je van interactief voorlezen een succes: 8 tips

Interactief voorlezen is een belangrijke eerste stap naar begrijpend lezen. Hoe je dat doet? 8 tips van experten Jona en Iris.

Leraar Ineke Ros werkt aan begrijpend lezen met leerlingen

Zo doen zij het

“Ook in 1B hebben we hoge verwachtingen voor begrijpend lezen”

Extra tijd voor begrijpend lezen werkt. In 1B werkt leraar Ineke met betekenisvolle teksten, boeiende spreekopdrachten en veel herhaling.

Jongen is boek aan het lezen onder boom op speelplaats

Zo doen zij het

Zonder woorden geen leesbegrip

Begrijpend lezen in BS De Smiskens? Dat is een mix van woordenschat uitbouwen, veel teksten aanbieden en leesstrategieën toepassen.

Experten Jordi Casteleyn en Hilde Van Keer

Specialist

Begrijpend lezen: hoe maken we elke leerling sterker?

Je leerlingen sterk(er) maken in begrijpend lezen? Met de praktische inzichten van experten Hilde Van Keer en Jordi Casteleyn lukt ook jou dat.

Onderzoeker Helena Taelman over gesproken taal bij kleuters

Specialist

Sterke taal bij kleuters: da’s (af)gesproken!

Hoe vlot kleuters van 4 à 5 jaar spreken, voorspelt hun taalniveau later. Maar hoe zet je verhalen, interactie en preteaching effectief in?

Verhaal

“Voorlezen in de klas, dat is een cadeautje geven én terugkrijgen”

Schrijver Bart Moeyaert over het belang van verhalen, de kracht van taal en de schoonheid van voorlezen in het onderwijs.

PIRLS: Katrijn Denies, onderzoeksmanager Onderwijseffectiviteit en -evaluatie

Specialist

PIRLS 2021: “Effectief leesonderwijs moet de dalende trend keren”

Vlaamse leerlingen gaan 4 maanden achteruit voor begrijpend lezen, in vergelijking met 2016. Maar scholen met genoeg zelfvertrouwen en een goed leesbeleid kunnen het tij keren.

Kinderen en ouders schrijven aan het langste verhaal

Video

Leerlingen en ouders schrijven samen ‘het langste verhaal’

Aan de schoolpoort verwelkomt het oudercomité leerlingen en ouders met een pen en een lange rol papier. Iedereen mag een zin toevoegen aan ‘het langste verhaal’. “Nog voor ze de school binnenwandelen, hebben we ze al uitgedaagd met taal.”

Blog

Samen lezen in Brouwers (en Rowling)

Hoe wek je leeshonger bij studenten? Door samen te lezen, stelt lerarenopleider en Leraar van het Jaar Hanne Rosius vast.

Video

Lezen op voorschrift: het medicijn van boekendokter Els

Leraar Els is boekendokter. Tijdens haar 'consultaties' stelt ze haar leerlingen tal van vragen. Hét matchende boek vinden is het doel.

Verhaal

“Voor sommige leerlingen is de school hun enige veilige thuis”

Als directeur in Molenbeek ziet Lien De Neve de kansen tussen de hindernissen door. "Wij focussen op wat onze leerlingen al kunnen en zien de mogelijkheden die ze in zich dragen.”

Schooltips

Dalend leesniveau? Scan je aanpak op 4 vlakken

Dalend leesniveau, weinig leesmotivatie: breng je leesonderwijs in kaart met de Leesscan. En vind massa's inspiratie om het tij te keren.

Zo doen zij het

Sterke taalaanpak bij kleuters? “Minder boeken, maar grondiger”

Een sterke taalaanpak, structuur en een nauwe samenwerking met het lager. Daar gaat directeur Tine elke dag voor in haar kleuterschool.

Boekenjuf 2022 Trui De Waele leest met leerlingen

Zo doen zij het

“Mijn leesvleugels spreid ik ook over mijn collega’s”

Boekenjuf Trui De Waele wakkert met de 4 uur die ze aan het leesbeleid mag spenderen ook de leesmotivatie van haar collega's. Ontdek hoe.

Kinderen lezen boeken bij een boekenkast

Schooltips

Waarom lezen ook om cijfertjes draait: leg je leesbeleid op de rooster

Hoe weet je of je inspanningen voor lezen effect hebben? Leescoach Hilde: "Monitoring is de sluitsteen van elk sterk leesbeleid”.

Klik & Print

Wuif je leerlingen uit met een persoonlijke vakantiekaart

Je leerlingen een prettige vakantie wensen? Wuif ze uit met deze vakantiekaart. Zo geef je elke leerling vakantieprikkels cadeau, op maat van ieders interesses, sterktes en groeipunten.

Zo doen zij het

Effectief schrijfonderwijs: “Schrijven is omhoog durven kijken”

Hoe maak je van elke schrijftaak een succes? Tips voor effectief schrijfonderwijs: Marit durft ook in haar OKAN-klas de lat hoog leggen.

Juf Karima geeft leerling individueel wat extra duiding

Video

Zo werkt juf Karima in het lager aan een rijke taalomgeving

In het eerste leerjaar van Juf Karima spreekt geen enkele leerling thuis Nederlands. Daarom zet ze in op een rijke taalomgeving.

Mening

“Hoog tijd dat we talenonderwijs meer waarderen”

De interesse en aandacht voor talenonderwijs daalt. Het Vlaams Talenplatform luidt de alarmbel én heeft een plan om die trend te counteren.

juf Sarah Mariën leest een prentenboek voor in haar klas

Zo doen zij het

“Er zit meer in een prentenboek dan je denkt”

Joris Van Elsen en Emke Op ‘t Eynde onderzochten hoe je met prentenboeken wiskundige en probleemoplossende vaardigheden stimuleert bij kleuters. Kijk hoe juf Sarah dat aanpakt.

Zo doen zij het

Zo laat je je talenbeleid stap voor stap groeien

Hoe doe je een talenbeleid op school groeien en zorg je voor meer taalleerkansen?

Zo doen zij het

“Lezen in het secundair? Op de carrousel lukt het!”

Met een leescarrousel en onaangekondigde leeskwartiertjes krijgen leraren Daan en Marieke elke leerling aan het lezen, mét de glimlach.

Kinderen lezen in boekje Koala taalscreening

Zo doen zij het

Na de KOALA: hoe geef je kleuters extra taalstimulering?

Een sterke talige start voor elke kleuter? Tips van kleuterjuf Astrid en directeur Saskia. En na de Koala taalscreening: ontdek de 6 bouwstenen.

Video

Deze school krijgt alle leerlingen aan het lezen

Kijk hoe basisschool De Blokkentoren met een schoolbreed leesbeleid van elke leerling een vaardige en gemotiveerde lezer maakt.

Specialist

Haal meer uit de KOALA-taalscreening

Wat leren we uit 3 jaar KOALA? Kris Van den Branden: "De taalscreening werkt. Maar het echte werk begint pas daarna."

Zo doen zij het

CLIL in bso: “Frans spreken in praktijklessen motiveert”

Leraar Stefaan De Vos spreekt Frans in zijn lessen Gelaatsverzorging. "Leerlingen zien in het atelier meteen wat een woord betekent, ze overwinnen hun spreekangst en kunnen klanten later vlot in het Frans bedienen."

Specialist

“Talenbeleid raakt te weinig op de klasvloer”

Helpt een talenbeleid op school de taalvaardigheid van je leerlingen vooruit? "Het effect is beperkt", stelt Marieke Vanbuel (KULeuven) vast. De sleutel? “Meer kennisdelen, elke leraar mee in bad én resultaten meten.”

Juf Femke zorgt voor een krachtige taalomgeving

Tips

Zo wordt je diverse klas een krachtige taalleeromgeving

Hoe creëert juf Femke een krachtige taalleeromgeving in haar superdiverse klas? Taalexpert Carolien Frijns gaat bij haar op bezoek en ziet hoe kwaliteitsvolle interacties en warme relaties leiden tot meer taal leren.

Specialist

Zo spoor je een taalontwikkelingsstoornis bij meertalige leerlingen tijdig op

Kromme zinnen, beperkte woordenschat of moeite met instructies. Hebben jouw meertalige leerlingen tussen 4 en 10 er last van? Screen ze op een taalontwikkelingsstoornis.

OKNA-leerling leest in handboek Overhaald

Specialist

Laagtaalvaardige leerlingen lezen niet graag? Onzin!

Leesplezier in de OKAN-klas of bso. Veel leraren willen wel, maar vrezen voor de motivatie. Onterecht, ontdekten 3 studenten lerarenopleiding met hun bachelorproef. “Het materiaal op hun leesniveau is gewoon te kinderachtig.” Daar deden ze wat aan.

Specialist Brecht Peleman ziet in routines zitten net veel leerkansen.

Tips

Wachten in de kleuterklas: maak van routines leerkansen

Jonge kleuters zijn een kwart van de schooldag aan het wachten, blijkt uit onderzoek van UGent. “In routines zitten net leerkansen”, zegt Brecht Peleman.

Tips

8 tips voor een aantrekkelijke boekenhoek

Je boekenhoek zit vol leuke en interessante boeken, maar nog niet vol leerlingen? Deze 8 tips helpen je om er een aantrekkelijke en aangename plek van te maken. Slim en eenvoudig.

Illustratie: Juf leest voor uit boek en kleuters staan er achter

Tips

Haal meer uit voorlezen in de kleuterklas: 8 tips

Leesplezier start in de kleuterklas. En kinderen die verhalen leren begrijpen, hebben een voetje voor bij begrijpend lezen in de lagere school. 8 concrete lesideeën om meer te bereiken met boeken in je klas.

Juf komt iets kopen in (nep)winkel van haar leerlingen

Zo doen zij het

Taalontwikkelend lesgeven: “Open de poort naar taal in alle vakken”

Hoe bied je kwaliteitsvol onderwijs als meer dan de helft van je leerlingen geen Nederlands spreekt thuis? 2 scholen illustreren hoe taalontwikkelend lesgeven de taalontwikkeling van leerlingen stimuleert zonder de lat te laten zakken.

Taalstimulerende activiteiten: mama in de klas

Zo doen zij het

Taalstimulerende activiteiten voor kleuters én ouders

Basisschool Klavertje Vier en Centrum voor Basiseducatie Brusselleer organiseren wekelijks taalstimulerende activiteiten voor kleuters én hun ouders.

Zo doen zij het

Top in Vlaanderen voor begrijpend lezen … zonder methode

Basisschool De Tuimelaar uit Schoten doet het - tegen de trend in - erg goed voor begrijpend lezen. Hoe pakken zij het aan? “Zonder methode”, zegt directeur Elke Van der Auwera.

Illustraties letters woord uit oren trekken - Leesproblemen

Specialist

Zo voorkom je leesproblemen al in de kleuterklas

Leesproblemen kan je in de kleuterklas al herkennen en grotendeels opvangen. Ken jij deze 10 risicosignalen al?

Duiding

Geen 10 voor taal meer in basisonderwijs. Hoe komt dat nu echt?

87 procent voor lezen, 82 procent voor luisteren. Ziedaar de scores van de peilingstoets Nederlands voor leerlingen zesde jaar basis. Best goed, maar wel een duidelijke daling. Lerarenopleider Nederlands Tom Venstermans probeert die te verklaren.

Tips

Poëzie in de klas: 8 lestips

Poëzie oubollig en saai? Alleen voor kleuters of voor ‘die van Nederlands’? Zo breng je poëzie het hele jaar door in elke klas.

Poster met gedicht van Daniel Billiet naar aanleiding van de Dag van de Poëzie

Klik & Print

Hang je school vol poëzie

De trap, de speelplaats, zelfs het toilet: hang je school vol poëzie. Gedichten met een knipoog, eentje voor elke plek op school. Klik & print!

Specialist

Een goed leesbeleid: hoe doe je dat?

Je leerlingen graag en goed leren lezen is een kerntaak van de school. Maar dat lukt de laatste jaren steeds minder. Hoe keer je het tij?

portret Sigrid Van Liedekerke, docent Frans aan de lerarenopleiding HoGent

Duiding

“Leraren moeten meer Frans spreken tijdens de Franse les”

Minder dan de helft van de leerlingen behaalt op het einde van de basisschool de eindtermen Frans voor lezen. Voor luisteren slagen bijna 7 leerlingen op de 10. Sigrid Van Liedekerke, docent Frans aan de lerarenopleiding HoGent, zoekt verklaringen voor die lage cijfers: “Ik zie nog steeds heel veel leerlingen schrijven in een invulboekje. Terwijl leraren moeten inzetten op actieve vaardigheden, zoals spreken, begrijpend lezen en luisteren.”

Zo doen zij het

Hoe werk je aan rijke taal in de kleuterklas?

Ontdek de 3 elementen van een krachtig taalklimaat in de kleuterklas. Rijke taal vergroot de kansen van kwetsbare kinderen.

meisje neemt boek uit boekenrek in de klas

Tips

7 kinderboekenblogs voor uren leesplezier in je klas

Grijp jij altijd dezelfde voorleesklassiekers uit je boekenrek? Hebben je leerlingen de hele schoolbib uitgelezen? 7 kinderboekenblogs geven je inspiratie.

Specialist

‘Echte’ gesprekken helpen anderstalige kleuters

Welk soort gesprekken voer je het best om anderstalige kleuters zo goed mogelijk te helpen Nederlands leren? Dat onderzocht Carolien Frijns (KU Leuven) in haar doctoraat. ”Kleuters boeken meer vooruitgang met echte, authentieke gesprekken in de klas dan met ‘schoolse’ gesprekken”, stelt ze vast.

Lieve Van Severen, docent lerarenopleiding Kleuteronderwijs, Odisee

Specialist

Andere thema's binnen Klastips

Positief klasklimaat
Klasinrichting
Differentiëren
Feedback en evalueren
Pimp je les
Leren leren en huiswerk
Leren buiten de klas
Teamteaching
Klasmanagement
STEM en mediawijsheid
Effectief lesgeven
Wereldburgerschap en cultuur

Klasse gaat bewust om met jouw gegevens

Lezen en taal

Andere thema's binnen Klastips

Klasse.be is een officiële website van de Vlaamse overheid